فرایند آگاهی شیعیان از علم غیب امامان

اینکه محیط اجتماعى، حقایق معارف دینى را به تدریج درک مى کند، امرى روشن است؛ به تعبیردیگر تلقى جامعه از دین، امرى تاریخى است. این روند را در موضوعات مختلف مى توان پى گیرىکرد. نوشته حاضر نشان م ىدهد که اطلاع از غیب در جامعه جاهلى، به ملایک یا جن منحصر بودهاست؛ از این رو نبی اکرم (ص) در آغاز دعوت با این پرسش مواجه م ىشدند که چرا ملک نیستند و یا متهم به جادوگرى و کهانت م ىشدند؛ تا ای نکه در اثر کثرت آیات و معجزات، نبوت ایشان پذیرفته شد و در نتیجه، آگاهى از غیب در نظر جامعه به پیامبر (ص) منحصر شد. این زمینه تاریخى موجب شد امیرالمومنین (ع) نیز در اخبارات غیبى خود، به ویژه در ایام خلافتشان، با اتهام هاىدعوى نبوت، علم غیب و کهانت مواجه شوند. این مشکل، در طول دوران امامت برقرار بود؛ اما در میان شیعه، تحقق بسیارى از پی شبین ىهاى امیرالمومنین (ع) زمینه را آماده کرد تا شیعیان با مقوله امکان آگاهى از غیب بدون کهانت و نبوت آشنا شوند . ایمه (ع) این موضوع را به تدریج به شیعیان آموزش دادند.