ملاحظاتی درباره گفتمان تفویض در نخستین سده های اسلامی

پس از انقلاب اسلامی ایران، تشیع کانون توجه شرق شناسان شد و آنان به تحلیل تاریخیعقاید شیعه پرداختند. رویکرد یادشده باعث شد که برخى معتقدین به تشیع به پیروى از شر ق شناسان- مدعی تحول تاریخی تفکر شیعی حتی در اصلی ترین مبانی اعتقادی آنشده اند. نمونه ای از این نگاه، در کتاب مکتب در فرایند تکامل؛ نظری بر تطور مبانی فکریتشیع در سه قرن نخستین؛ نگاشته سیدحسین مدرسی طباطبایی انعکاس یافته است.نویسنده در مقاله حاضر، سعى مى کند با ارایه گزارشى از تاریخ تطور اندیشه امامیه- بدونپرداختن به بحث هاى هنجارى و کلامى- تا حدى غبار از چهره آن بزداید. وى در راستاىاین هدف، ملاحظاتى درخصوص اندیشه دکتر مدرسى طباطبایى در باب مفوضه ارایهمى دهد؛ در ملاحظه اول به تلقى متقدمان امامیه از مفهوم تفویض اشاره کرده است؛ درملاحظه دوم، افزو ن تر و عمیق تر به این مساله مى پردازد؛ در ملاحظه سوم، سوء تفاهمتاریخى درباره عقیده مفضل بن عمر جعفى (در خصوص مساله تفویض) را مورد کنکاشقرار می دهد و در ملاحظه چهارم با ارایه برساخته هاى مفوضه در سده هاى نخست هجرى،مقاله را به پایان مى رساند.

Keywords:

تفویض , مفوضه , تاریخ تفکر متقدمان امامیه , تحلیل تاریخى عقاید شیعه , سید حسین مدرسى طباطبایى