بوطیقای کاربردشناختی شباهت ها و تفاوت های علم معانی (بلاغت) و نظریه کاربردشناسی زبانی

از میان نظریه هایی که در احیا و بازسازی دانش معانی در فاصله سالهای دهه 60-50 میلادی سهم بسزایی ایفا کردهاند، از کاربردشناسی زبانی می توان نام برد. هدف اصلی کاربردشناسی، مطالعه رابطه میان صورتهای زبانی و کاربران آنهاست. کاربردشناسی زبانی به بررسی پدیده های زبانی از منظر کاربرد واحدهای زبانی میپردازد و هدف آن اساسا0 درک منظور کاربران زبان است. با در نظر گرفتن مبانی کاربردشناسی و علم معانی میتوان به شباهتهای میان این دو پی برد. از جمله این شباهتها،توجه آنها به زبان کاربردی، یا به عبارتی، ساختارهای عینی وفعلیت یافته زبان است. از جمله عوامل افتراق آنها نیز نگاهی است که هر یک به مقوله زبان دارند. بلاغت در بستری دینی نضج یافت و هدف از آن، در اصل، تبیین اعجاز قرآن بود. در حالی که کاربردشناسی شاخه ای از دانش نوین زبان شناسی است که جنبه توصیفی آن بر جنبه تجویزی بلاغت سن6ت ی تقدم دارد. این مقاله تحلیل مبسوط نقاط شباهت و تفاوت میان این دو شاخه یادشده را مد نظر قرار داده و بر آن است تا دریابد که چگونه میتوان با تلفیق این دو نگاه، راهی به اصلاح و کارآمدسازی هر چه بیشتر آنها در عرصه مطالعات زبان شناسی ادبی گشود.

Keywords:

بلاغت , معانی , کاربردشناسی , کنش کلامی , گزاره