آسیب شناسی طرح های حفاظت از بافت های تاریخی در ایران

محلات تاریخی میراثی ارزشمند و از مهم ترین عناصر هویت بخش شهرهای ایرانی هستند. در حال حاضر بسیاری از این محلات دچار مشکلات متعدد هستند و به سبب ضعف و نا کارآمدی برنامه های شهری در وضعیت ناپایدار به سر می برند؛ یا رو به زوال و افول گذاشته و از چرخه زندگی شهری خارج گشته اند و یا بدون توجه به ارزش های تاریخی و فرهنگی در مسیر توسعه نامطلوب و ناپایدار شهرنشینی قرارگرفته اند. محله تاریخی ارامنه اصفهان با قدمتی حدود چهار قرن یکی از این محلات است. مشکلات موجود در طرح های حفاظت از بافت های تاریخی در ایران سبب از بین رفتن بخش هایی از بافت تاریخی و فرهنگی جلفا گردیده است. این پژوهش با هدف شناسایی نواقص موجود در طرح حفاظت از محله تاریخی جلفا بواسطه بررسی منشورهای بین المللی حفاظت و بهره مندی از تجارب موفق جهانی کوشیده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که طرح های حفاظت از بافت های تاریخی در ایران با اصول جهانی حفاظت فاصله زیادی دارند و در ساختار دچار مشکلات فراوان هستند. این برنامه ها که بر اساس طرح های جامع شهری تهیه می گردند، بواسطه دیدگاه صرفا کالبدی در امر حفاظت، از توجه به مسایل اجتماعی و اقتصادی این بافت ها باز مانده اند. چنانکه در این طرح ها حفاظت شهری بصورت مرمت و نگهداری از بناهای با ارزش تعریف می گردد و به اهمیت بافت تاریخی در برگیرنده این بناها توجهی نمی گردد.

Keywords:

میراث فرهنگی , محلات تاریخی , حفاظت , شهر ایرانی