بررسی سبک شناختی قلم سیداشرف الدین حسینی در نسیم شمال

زبان محصولی اجتماعی فرهنگی است و در مواجهه با اتفاقات سیاسی و اجتماعی واکنش نشان میدهد؛ هم دستخوش تغییر میشود و هم بر جامعه تاثیر میگذارد. سبک شناسی یکی از علوم بررسی تطورات زبان است و سبک شناسی لایه ای روشی است برای شناسایی لایه های پنجگانه آوایی، واژگانی، نحوی، بلاغی و ایدیولوژیک زبان آثار ادبی. نسیم شمال یکی از پرمخاطب ترین روزنامه های دوران مشروطه است که دوره ای از آن را سیداشرف الدین حسینی منتشر میکرد. با بررسی سبک شناختی لایه های پنجگانه این اثر میتوانیم سبک قلم سیداشرف الدین حسینی را توصیف و دلایل اجتماعی گزینش این نوع زبان را تبیین کنیم. در سطحی وسیع تر بررسی قلم وی میتواند در شناسایی سبک ژورنالیسم ایرانی دوره پس از مشروطه کارگشا باشد. ما در این مقاله با بررسی قریب به شصت وپنج شماره نسیم شمال که اولین شماره های انتشار آن، روزهای تیره یومالتوپ و استبداد صغیر، دوران امیدواری و فتح تهران، و دوران افول مشروطه و سرخوردگی شاعر را شامل می شود نوسانات سبکی وی را توصیف و تبیین کردهایم. توجه به مخاطب عام مهمترین ویژگی سبکی نسیم شمال است و بر تمام لایه های پنجگانه آن سایه افکنده است. انتخاب وزنهای ضربی و الحان آشنا، استفاده از دایره واژگان، ضرب المثلها و کنایات عامه مردم، کاربرد صنایع بلاغی ساده و عاری از دشواریهای ادیبانه و تلاش برای آگاه کردن مردم از حقوق شهروندی و بیان خواسته ها، آمال، دردها و... از جمله مفاهیمی است که سیداشرف الدین حسینی میکوشد با واژگانی صریح، ساده و عوام فهم با نحوی خالی از پیچیدگی و شعرو نثری عاری از هنروریهای دشواریاب به مخاطبانش عرضه کند.

Keywords:

سبک شناسی لایه ای , سیداشرف الدین گیلانی , نسیم شمال.