سازه های هنری عاشق و معشوق در دو اثر نظامی

منظومه های غنایی ازسازه های هنری، بهره ی زیادی می برند از جمله ی این سازه ها، به کارگیری تشبیه و استعاره برای برجسته تر نشان دادن جلوه ی عاشق و معشوق است. نظامی   گنجه ای در دو منظومه ی خسرو و شیرین و لیلی و مجنون از کلماتی مانند ماه، سرو، باغ، خورشید، پروانه، شمع و... برای توصیف تصویر عاشق و معشوق استفاده کرده است. دراین میان بسامد ابیاتی که به ماه، سرو، گل و پری اختصاص یافته بالاست. این تحقیق با روش کتابخانه ای به توصیف سازه های هنری تصویری عاشق و معشوق در دو مثنوی یاد شده می پردازد. پرداختن به این تصاویر در دو اثر نشان می دهد که نظامی بدون توجه به محل زندگی و محیط جغرافیایی و طبیعی عاشق و معشوق واژه های یکسانی  را برای تصویر سازی های مورد نظر خود در دو اثر بکار برده است و اکثر این سازه های هنری  مشترک هستند ولی نگاه نظامی به عشق در دواثر مذکور کاملا متفاوت است. در خسرو و شیرین، عشق زمینی و تداوم عشق پس از وصال تا سرحد جانفشانی و ایثار استمرار می یابد  و در لیلی و مجنون عشق پاک آسمانی که از ویژگی های آن فراق، جدایی، حرمان، گریز از بهره ی تن و در نهایت مرگ عاشق و معشوق است، دیده می شود.

Keywords:

خسرو و شیرین , لیلی و مجنون , عاشق و معشوق , سازه های هنری