بررسی نگره نسبت دادن قیاس به ابن جنید

ابن­ جنید که نام او در برخی منابع در کنار ابن ابی­ عقیل با عنوان قدما آمده، یکی از فقیهانی است که گرچه آثار او به دست ما نرسیده، اما توسط متقدمان و متاخران به اعتقاد به قیاس متصف شده است. گزارش ­های متاخران نیز بر اساس همان نقل های رایج متقدمان است. حال آنکه همگان او را از اجلای فقیهان امامیه دانسته­ اند. یکی از فقیهانی که در عصر حاضر تلاش نموده تا رفتار وی را بررسی نماید، آیت الله سیستانی است. نگارندگان با محور قرار دادن آثار ایشان و با جستجو در کتبی مانند رجال کشی که دربردارنده جریان شناسی اصحاب امامان و روش های استنباط میان آن ­هاست کوشیده­ اند تا ضمن معنا کردن قیاس، از جزمیت این نسبت به ابن­ جنید بکاهند و مواردی­ که موجب توهم قیاس می شود را بیان نمایند. نتیجه آنکه به هیچ­ رو نمی توان او را به طور قطع عمل ­کننده به قیاس به­ معنای امروزی آن دانست و این نگره به شدت قابل تشکیک است.  

Keywords:

ابن ­جنید , قیاس , آیت الله سیستانی , تاریخ فقه