وقف و سیاستگذاری اجتماعی، مطالعه موردی شهر یزد

مقدمه: در بیشتر کتابهایی که از قرنهای نخستین اسلام تاکنون درباره وقف نگاشته شده، تنها احکام فقهی وقف، برخی احادیث و شماری از وقف نامه ها آمده است . در نیمقرن اخیر، برخی پژوهشگران از زاویه های دیگری به وقف نگریسته و نقش و پیامدهای عبادی، مذهبی، معنوی، روانی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی وقف را بررسی کردهاند. با این حال شایسته است تا موضوع وقف بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. رابطه وقف با مواردی همچون توسعه، اقتصاد، آموزش عمومی و عالی، توریسم و ایرانگردی، هنر، تامین اجتماعی، سیاست گذاری اجتماعی و... را میتوان از این جمله دانست. بر این اساس مقاله میکوشد به این سوال اصلی پاسخ دهد که رابطه وقف با سیاستگذاری اجتماعی چیست وقف در امر سیاست اجتماعی چه جایگاهی دارد روش: این پژوهش از لحاظ فلسفه و پارادایم حاکم از نوع پژوهشهای تفسیری و دارای هدف اکتشافی است و برای جمع آوری داده ها از مطالعات کتابخانهای و نیز روش اسنادی با استفاده از یک مطالعه موردی بهره گرفته شده است.بحث و نتیجه گیری: وقف و سیاست گذاری اجتماعی در دو حوزه اصلی .1 اهداف و قلمرو . 2 حوزه نهادی با یکدیگر اشتراک دارند. دیدگاه های متاخر سیاست اجتماعی، مهمترین وظیفه آن را پرداختن به مواردی همچون فقر، بیکاری، سلامت و بهداشت عمومی، آموزش و مسکن میدانند. و این دقیقا0 زمینه هایی است که اسلام با ایجاد سازوکاری به نام وقف به آن پرداخته است. مهمترین نقطه اشتراک وقف و سیاست گذاری اجتماعی از حیث نهادی را میتوان استفاده از همه ظرفیت نهادهای جامعه مدنی همچون بازار، گروه های داوطلبانه و سازمانهای مردم نهاد و عموم مردم دانست. نهاد وقف توانسته با جلب مشارکت مردمی در طول تاریخ همگام با دولتها- و در برخی از بره ههای تاریخی بسیار پیشتر از آنها- گستره وسیعی از نیازهای اجتماعی را مرتفع سازد. اسلام با تاسیس نهاد وقف در یک سازوکار دینی توانسته است از یک سو واقفان را برای رفع سبد متنوعی از نیازهای عمومی و اجتماعی ترغیب کند و بسیج همگانی و مشارکت عمومی را تحقق بخشد و از سوی دیگر زمینه هرگونه دستاندازی به موقوفات را برای همیشه از بین برده است و بدین وسیله بیمهای به طول تاریخ برای رفع نیازهای عمومی تدارک دیده است.

Keywords:

سیاست گذاری اجتماعی , نهادها , اهداف و قلمرو , نهاد وقف , شهر یزد.