قنات و مبانی مسولیت مدنی دولت

فناوری قنات که از ابداعات ایرانیان و مناسب سرزمین های کم آب است، با حفظ حریم و مدیریت صحیح، سبب کنترل خشکسالی و استفاده بهینه آب، حتی در زمینه های کشاورزی و صنعتی خواهد شد. ساختار قنات به حفظ محیط زیست کمک شایانی می کند. بدون تردید جهت آینده نگری این فناوری شگفت انگیز و کهن بومی، تنظیم قواعد حقوقی و مدیریت حمایتی دولت، ضروری به نظر می رسد. این مقاله به بررسی مبانی مسئولیت مدنی دولت در نگهداری و مدیریت قنات پرداخته، از منظر فقه امامیه و حقوق بین الملل و به واسطه قواعدی همچون اتلاف، لاضرر، حق بر محیط زیست سالم و حق دسترسی به منابع آبی سالم، دولت رادر زمینه های مرتبط، مسئول می داند. همچنین با احراز این مسئولیت و با کوتاهی در مدیریت منابع آبی زیرزمینی به ویژه قنات - به عنوان میراث ماندگار این حوزه- می توان به ضمانت اجراهایی نظیر جبران خسارت کشاورزان، توسط دولت حکم کرد. قواعد فوق الاشعار می توانند مبنایی برای مسئولیت سیاسی دولت تا حد استیضاح نیز قرار گیرند.

Keywords:

قنات , مسئولیت مدنی , دولت , جبران خسارت