اخلاق پژوهشی علامه طباطبایی(ره)درتفسیرالمیزان (مورد:بررسی آماری وتحلیل رفتاراستنادی علامه طباطبایی به سائرتفاسیرشیعه واهل سنت)

اخلاق پژوهشی به اصول اخلاقی پژوهش ازآغاز تاپایان کارتوجه داشته وهم چنین به بررسی امکان وشرایط رعایت قواعدواصول اخلاقی درحرفه پژوهش می پردازد.اخلاق علمی درپژوهش،همواره استنادبه نوشته های مورد استفاده درتالیف ضروری وتحقیق راساخته است.استنادوارجاع دادن درتولیدات علمی به مثابه یکی ازانواع واشکال اخلاق پژوهش درنظرگرفته می شود.رعایت اخلاق پژوهش ازسوی دانشمندان واساتیددارای کارکردهای گوناگون درسطوح مختلف فردی،گروهی،سازمانی واجتماعی خواهدبی بود. شک علامه طباطبایی به مثابه یکی ازشاخص ترین و مبرزترین دانشمندان اسلامی معاصرازسوی نهاددانش درجهان اسلام درنظرگرفته شده است.جامعیت، گستردگی واهیمت شخصیت علمی علامه طباطبایی انگیزه کنجکاوی وچگونگی بررسی اخلاق پژوهش درنزد ایشان رادوچندان می نمایاند.بی شک تفسیرالمیزان به مثابه تفسیری سترگ درجهان اسلام معاصرمحسوب می شودکه نشان ازسیره و هم چنین سیطره علمی علامه طباطبایی دارد.تفسیرگرانسنگ المیزان یکی ازبرجسته ترین وجامع ترین تالیف تفسیرى جهان تشیع درعصرحاضراست.یکی ازویژگی های علمی برجسته،شگرف ومنحصربه فردعلامه طباطبایی،بهره جستن ازمنابع متنوع ومتعددعلمی کتب تفسیری،لغت،حدیث،کتب مقدس،تاریخی،اعلام،معارف عمومی درنگارش تفسیرالمیزان بوده که بادرنظر گرفتن زمان نگارش المیزان (بیش از60سال پیش)می توان پی به عمق دقت وتوجه علامه به لزوم رعایت عملی وعلمی ازمنابع موجوددرزمان تحقیق علامه داشت. طباطبایی درنگارش تفسیر المیزان از منابع فراوانی منابع تفاسیرمختلف شیعه وهم چنین تفاسیراهل سنت بهره برده است.ینقل قول و ارجاعات فراوان ازسائر تفاسیرمختلف شیعه وهم چنین تفاسیراهل سنتی یکی ازمشخصه های بارز،برجسته والبته مغفول ومهجور تفسیرالمیزان،معرف اخلاق پژوهشی علامه طباطبایی است.هدف مقاله حاضربررسی اخلاق پژوهشی کنشگران علمی(درسطح اساتید) دانشمندان اسلامی(مورد:علامه طباطبایی)به طورعام وبررسی رفتار استنادی درتفسیرالمیزان به طورخاساسص خواهدبود.براین پژوهشی بااستفاده ازاطلاعات موجوددرخصوص مجلات تفسیرالمیزان انجام خواهدگرفت .پژوهش دریافت که علامه طباطبایی از46کتاب تفسیری استنادنموده است.(48درصدتفاسیرشیعی و52درصدتفاسیراهل سنت).به طورمتوسط هرتفسیر قرآن 138بارمورداستنادعلامه طباطبایی قرارگرفته است.پژوهش بیانگرآن بوده که6304استناد درمجلدات تفسیرالمیزان شمارش گردیدکه73درصدآنهابه منابع تفاسیرشیعه و27درصدمربوط به منابع تفاسیراهل سنت بوده است.به طورمتوسط درهرجلدتفسیر المیزان تعداد319استنادبه تفاسیر قرآنی لحاظ شده است.43درصداستنادات تفسیرالمیزان به ترتیب اختصاص به سه تفسیرالدر المنثور سیوطی ، مجمع البیان طبرسی و تفسیرقرآن قمی داشته است.

Keywords:

علامه طباطبایی , تفسیرالمیزان , اخلاق پژوهش , رفتاراستنادی