نیاز سنجی بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 در خصوص مراقبت از پا، کاربرد مدل اعتقاد بهداشتی در مراجعه کنندگان به کلینیک های شهر قم در سال 1396

سابقه و هدف: دیابت شایع ترین بیماری اختلال متابولیسم میباشد که به دلیل تاثیر طولانی مدت سطح بالای قندخون، احتمال بروز آسیب به عصب و مشکلات خونرسانی به پا را افزایش داده است و در نهایت میتواند منجر به قطع پا گردد. در مدل اعتقاد بهداشتی فرد باید باور کند که مستعد ابتلا به یک بیماری (حساسیت درک شده)است، خطر ابتلا به بیماری را درک کند (شدت درک شده)و رفتارهای بهداشتی مثبت مانند خود مراقبتی را دنبال کندهدف از این مطالعه نیز بررسی نیاز سنجی بیماران دیابتی مراجه کننده به کلینیک های شهر قم در مورد رفتارهای مراقبت از پا بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی می باشد. روش بررسی: این مطالعه از نوع مقطعی به صورت توصیفی- تحلیلی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 مراجعه کننده به کلینیک ها در شهر قم در سال 1396 بودند. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش پرسشنامه روا و پایا مشتمل بر 49 سوال و چک لیست مراقبت از پا بود. پرسشنامه مورد استفاده شامل قسمت های سوالات دموگرافیک، آگاهی، سازه های مدل اعتقاد بهداشتی شامل حساسیت درک شده، شدت درک شده، منافع درک شده، موانع درک شده، راهنمای عمل و پرسشنامه خودگزارش دهی مراقبت از پا شامل 10 سئوال بود. چک لیست مورد استفاده جهت معاینه پا نیز شامل 10 سوال بود. در نهایت داده ها توسط نرم افزار آماری SPSS نخسه 23 توسط شاخص های مرکزی توصیف و توسط آزمون های Tمستقل، ANOVAو ضریب همبستگی پیرسون در سطح معنی داری کمتر از 0/05 تحلیل شد. یافته ها و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که میانگین و انحراف نمره آگاهی 5/88 2/40 نمره بود. در این مطالعه وضعیت میانگین حساسیت درک شده نیز در حد متوسط گزارش شد که نشان دهنده آن است که بیماران خود را در معرض خطر عارضه پا نمی دانند و برداشت و تلقی بیماران از میزان حساسیت و استعداد ابتلا به عارضه پا در حد متوسطی بود. در صورتی که نتایج نشان دهنده آن است که هرچه حساسیت درک شده در بیماران دیابتیک بالاتر باشد مراقبت صحیح تری از پاهایشان انجام می دهند. همچنین میانگین نمره شدت درک شده در بیماران در خصوص عارضه پا 14/62 بدست آمد که در حد قابل قبولی می باشد، این امر موجب می شود که آنان عارضه پا را خطرناک در نظر نگیرند و به همین علت مراقبت صحیحی از پای خود نداشته باشند. هرچه شدت درک شده بیشتر باشد باعث می شود که سطح پذیرش بیماری و در نتیجه مراقبت از پا بالاتر باشد. با توجه به اثربخشی مدل اعتقاد بهداشتی در زمینه پیشگیری از بیماری پای دیابتی توصیه می شود از این مدل جهت آموزش بیماران در مراکز خدمات درمانی و کلینیک ها استفاده شود .

Keywords:

نیازسنجی , دیابت نوع2 , الگوی اعتقاد بهداشتی