اخلاق در پژوهش علمی

اخلاق، شکوفایی جنبه های مثبت و مفید انسانی در مسیری رو به اهداف متعالی است و اخلاق پژوهش، شاخهای از اخلاق حرفهای است که به بررسی مسائل اخلاقی در پژوهش میپردازد. در این جهت، هدف اخلاقیات در فرایند پژوهش، بهبود وضعیت جامعه علمی با شیوه صحیح گردآوری مدارک و مستندات علمی و ارائه درست آن، برای ایجاد خط مشی موثر به منظور درمان آسیبهای فرهنگی و اجتماعی است. بنابراین جامعه علمی برای پژوهشگر ان، مسئولیتهای مهمی در جهت پیشبرد این اهداف متصور است و در جامعه اسلامی این اهداف با کرامت و عزت نفس پژوهشگر پیوندی وثیق دارد. پژوهشگران برای دستیابی به کمال مطلوب در جامعه و دستیابی به اهداف خویش باید به ارزشهای اخلاقی در موضوع پژوهش توجه کنند. از مهمترین مسئولیتهای اخلاقی در حیطه پژوهش علمی صداقت و امانتداری است و محقق باید بهآن اهتمام فراوان ورزد و در ارائه صادقانه نتایج و انتشار آن کوشا باشد و از تحریف و سرقت ایده ها و انتساب نظرات دیگران به خویش اجتناب ورزد. همچنین پژوهشگر باید در مسیر دستیابی به حقایق علمی با شهامت و شجاعت از یافته ها و دستاوردها و نظریات خود دفاع کند. افزون براین، بکاربستن دیدگاه عینی، بدون پیشداوری و تعصبات فکری و جانبداری، برای وصول به حقیقت علمی با فروتنی شخص پژوهشگر از دیگر وظایف و محسنات موثر در بستر تعالی پژوهش علمی بهشمار میرود. براساس یافته های این پژوهش که مبتنی بر روش کتابخانهای است، میتوان گفت اخلاق پژوهش باید به صفت ثابت روحی پژوهشگران مبدل شود، زیرا توجه به اصول اخلاقی در پژوهش علمی، نقش چشمگیری در رشد فکری و اعتلای پژوهشگران ایفا میکند.

Keywords:

اخلاق , پژوهش علمی , صفات اخلاقی , اصول غیر اخلاقی