بررسی تطبیقی مشروعیت قدرت، در تفاسیر المیزان و فی ظلال القرآن

در دوران اخیر و در مواجهه با دوران مدرن و همچنین پس از فروپاشی نظام خلافتی عثمانی و برآمدن انقلاب مشروطه در ایران، مسلمانان از سر نیاز دورانی، تتبع بیشتری در موضوعات مرتبط با اندیشه سیاسی نموده­اند. بدین معنی که صورت­بندی نوین حکمرانی محل تامل متفکران مسلمان در پرتو متون دینی قرار گرفت. بازخوانی مشروعیت قدرت به عنوان یکی از مهم­ترین وجوه اندیشه سیاسی، در نزد مفسرین به ما کمک می­کند تا نظام معنایی محل توجه متفکرین معاصر مسلمان در عرصه سیاست  واکاوی شود و همچنین دیدگاه­های سیاسی قرآن روشن­تر گردد. این کوشش تحقیقی که ناشی از یک ضرورت دورانی است، به روش توصیفی- تحلیلی و با ابزار مطالعه­ای کتابخانه­ای به بررسی تطبیقی مشروعیت قدرت مندرج در تفاسیر المیزان علامه طباطبایی و فی ظلال القرآن سید قطب پرداخته است تا ضمن گزارش آرای تفسیری، از قبل فهم متقابل به مقایسه اشتراکات و افتراقات آنها بپردازد. یافته های این پژوهش نشانگر آن است که دو مفسر مذکور، ذیل نظریه حق الهی قدرت و اقتدار آسمانی، به مساله حکومت و مشروعیت آن نظر می­کنند، اما بر سر اینکه چه کسی واجد مشروعیت برای حکمرانی است، با هم اختلاف نظر دارند.

Keywords:

اندیشه سیاسی در اسلام , مشروعیت قدرت , علامه طباطبایی , سید قطب , المیزان , فی ظلال القرآن