اهمیت اکوتوریسم منابع آبی در توسعه گردشگری مناطق کوهستانی مطالعه موردی: استان همدان

در سا لهای اخیر طبیعت گردی و گردشگری با محوریت منابع آب مورد توجه قرار گرفته است. در بیشتر در ه های کوهستانی ایران طی پنجاه سال گذشته، استفاده از منابع طبیعی بویژه آب به طور مداوم افزایش یافته است. افزایش مداوم مصرف و به دنبال آن فشار بر منابع طبیعی زمینه بروز چالشهای جدی را در این مناطق به وجود آورده است. هدف این تحقیق شناسایی نقش اکوتوریسم منابع آبی استان همدان در توسعه گردشگری مناطق کوهستانی بوده که از روش تحقیق توصیفی-تحلیلی برای بررسی این نقش استفاده شده است. نقاط ضعف، قوت، فرصت و تهدید توسعه اکوتوریسم منابع آبی استان از طریق مصاحبه ی بسته با 20 نفر از افراد مطلع محلی و 30 نفر از مسیولین استخراج شده و در قالب پرسشنامه ای در اختیار گردشگران قرار گرفت. براساس نتایج تحلیل SWOT ، از بین مجموع عوامل داخلی موثر بر توسعه اکوتوریسم منابع آبی در نواحی مورد مطالعه، تعداد 11 عامل به عنوان نقاط قوت و تعداد 8 عامل به عنوان نقاط ضعف مورد شناسایی و ارزیابی قرار گرفتند. همچنین این تحلیل نشان میدهد که از بین مجموع عوامل خارجی موثر بر توسعه اکوتوریسم منابع آبی در نواحی مورد مطالعه، تعداد 10 عامل به عنوان فرصت خارجی و تعداد 9 عامل به عنوان تهدید خارجی پیش روی این نواحی قرار گرفته اند. همچنین نشان داد اکوتوریسم منابع آبی مناطق مورد نظر قوت بسیار بالایی ) 33 / 3 امتیاز از نظر عوامل داخلی و 34 / 3 امتیاز از نظر عوامل خارجی( را دارا هستند. در محدوده مورد مطالعه ظرفی تهای مناسبی برایا یجاد صنایع بست هبندی تولیدات زراعی و دامی، صنایع کوچک روستایی و فعالیتهای گردشگری وجود دارد که با تکیه بر مدیریت مشارکتی و تدوین و اجرای استراتژیهای مناسب بویژه رقابتی، میتوان از امکانات بالقو هی منطقه جهت ایجاد شغل و درآمد در بخشهای غیرکشاورزی به منظور کاهش فشار بر منابع طبیعی به خصوص آب استفاده کرد. نتایج حاصل از تحلیل پرسشنامه ها نشان داده که توسعه اکوتوریسم منابع آبی میتواند باعث حفظ محیط زیست شده بطوریکه بیشترین استفاده با کمترین هزینه را فراهم می آورد.

Keywords:

اکوسیستم آبی , اکوتوریسم , گردشگری , مدل , SWOTاستان همدان.