دیپلماسی در قلب بازار تبریز | بازار تبریز؛ آزمون میدانی دیپلماسی اقتصادمحور عراقچی

---

 

بازدید وزیر امور خارجه کشور، سیدعباس عراقچی، از بازار تاریخی تبریز، بیش از یک حرکت نمادین است و تصویری روشن از مفهوم دیپلماسی انسانی و اقتصادی ارائه می دهد. معمولا دیپلماسی اقتصادی در سطح کلان و بین المللی معنا می یابد؛ مذاکرات رسمی، قراردادهای تجاری و توافق های سیاسی محور توجه رسانه ها و مسئولان است. اما تجربه اخیر نشان می دهد که ارتباط مستقیم سیاست خارجی با زندگی واقعی مردم و کسب وکارهای خرد نیز بخشی اساسی از دیپلماسی موفق است. بازار تبریز، با تیمچه ها و راسته های متعدد، نه تنها محلی برای دادوستد کالا، بلکه نمادی از اقتصاد مقاومتی و استمرار کسب وکارهای محلی است. کسبه این بازار سال هاست با شرایط مختلف اقتصادی و فشارهای تحریمی مواجه شده اند و تجربه آن ها نمونه ای از تاب آوری اقتصادی و نوآوری در سطح خرد است.

بازار تبریز؛ جایی که سیاست در کوچه پس کوچه های تجارت تنفس می کند

بازدید وزیر امور خارجه از بازار فرصتی برای شنیدن دغدغه های واقعی بازاریان فراهم کرد. این گفتگوها نشان می دهد که سیاستگذاری های کلان، از جمله تصمیمات ارزی، تعرفه ای و تجاری، تاثیر مستقیم بر زندگی روزمره کسب وکارهای کوچک دارد. معمولا این تاثیرها در آمارهای رسمی یا گزارش های کلان دیده نمی شوند، اما برای بازاریان ملموس و تعیین کننده هستند. حضور مستقیم مسئولان در چنین محیط هایی، امکان مشاهده واقعی مشکلات، شناخت نیازها و تحلیل اثرات سیاست های خارجی و اقتصادی بر سطح خرد را فراهم می کند. این نکته مهم است که دیپلماسی و سیاست موفق، تنها با داده ها و شاخص های کلان شکل نمی گیرد، بلکه زمانی اثرگذار است که پیامدهای آن در زندگی مردم واقعی دیده شود.

بازار تبریز علاوه بر اهمیت اقتصادی، نقش مهمی در حفظ هویت فرهنگی و اجتماعی دارد. تیمچه ها، راسته ها و مهارت های سنتی کسبه، بخشی از میراث ملموس و ناملموس ایران هستند. حفظ این بازار و حمایت از کسب وکارهای محلی نه تنها به اقتصاد منطقه کمک می کند بلکه هویت فرهنگی و اجتماعی جامعه را نیز تقویت می کند. بازدید وزیر امور خارجه از چنین محیطی، یادآور این واقعیت است که سیاست خارجی و اقتصادی کشور باید با فرهنگ و اقتصاد خرد هم راستا باشد و تنها در سطح کلان معنا ندارد. این پیوند، امکان تحقق توسعه پایدار را فراهم می کند و نشان می دهد که توجه به اقتصاد محلی و فرهنگ بومی نباید نادیده گرفته شود.

بازار تبریز؛ جایی که دیپلماسی از متن زندگی مردم معنا می گیرد

با وجود اهمیت بالای این بازدید، باید پرسید که اثرگذاری آن تا چه حد واقعی و ملموس است. تجربه های مشابه در گذشته گاهی صرفا جنبه نمادین داشته اند و پس از بازدید، تغییرات ساختاری یا سیاستی قابل مشاهده ای رخ نداده است. برای اینکه این تعامل به سیاستگذاری موثر منجر شود، لازم است اقدامات بعدی شفاف و قابل رصد باشند: حمایت ویژه از کسب وکارهای خرد، تسهیل صادرات محصولات محلی، برنامه ریزی مبتنی بر واقعیات بازار داخلی و ایجاد کانال های مستمر ارتباطی بین مسئولان و فعالان اقتصادی محلی. بدون چنین ارزیابی و پیگیری، ریسک این وجود دارد که این تجربه ارزشمند تنها به یک تصویر رسانه ای محدود شود و اثری واقعی در سیاستگذاری اقتصادی نداشته باشد.

علاوه بر این، بازدید وزیر امور خارجه از بازار، تصویری از دیپلماسی نزدیک به مردم ارائه می دهد که فراتر از میز مذاکرات و اتاق های رسمی شکل می گیرد. در این نوع دیپلماسی، شنیدن صدای بازاریان، مشاهده زندگی واقعی مردم و درک شرایط اقتصادی محلی، به تصمیم گیران کمک می کند تا سیاست های کلان خود را با واقعیت های اقتصادی تطبیق دهند. این تجربه، پلی میان تعامل انسانی و سیاستگذاری اثرگذار ایجاد می کند و می تواند الگویی برای تعامل مسئولان با جامعه در آینده باشد.

بازار تبریز؛ آزمون میدانی دیپلماسی اقتصادمحور عراقچی

یکی دیگر از ابعاد مهم این بازدید، توجه به اقتصاد خرد و کسب وکارهای کوچک است. این کسب وکارها، که اغلب پایه اقتصاد محلی را تشکیل می دهند، بیشترین تاثیر را از سیاست های کلان اقتصادی می پذیرند اما صدای آن ها کمتر شنیده می شود. گفت وگوهای صمیمانه با بازاریان، فرصتی برای بازتاب مشکلات واقعی اقتصاد خرد فراهم می کند و می تواند به سیاستگذاران کمک کند تا تصمیمات خود را بر اساس واقعیت های ملموس اقتصادی اتخاذ کنند، نه صرفا بر اساس آمار و شاخص های کلان.

بازار تاریخی تبریز، با معماری خاص و تیمچه های متعدد، همچنین فرصتی برای روایت تصویری و فرهنگی فراهم می کند. هر تیمچه و هر راسته داستان خود را دارد؛ از فرش های دستباف و کفش های سنتی گرفته تا مهارت و هنر کسبه ای که نسل هاست در همان محل کار می کنند. این تعامل میان مسئولان و مردم، نشان دهنده اهمیت همزمان فرهنگ و اقتصاد محلی در سیاستگذاری کلان است و یادآور این است که توسعه پایدار بدون توجه به هر دو امکان پذیر نیست.

بازار تبریز؛ از فرش تا سیاست خارجی، از حجره تا تصمیم های کلان کشور

در نهایت، بازدید وزیر امور خارجه از بازار تبریز تصویری قدرتمند از دیپلماسی انسانی و نزدیک به مردم ارائه می دهد؛ دیپلماسی ای که فرهنگ، اقتصاد خرد و سیاست خارجی را با هم پیوند می دهد. با این حال، برای تحقق واقعی این ایده، لازم است این تجربه به سیاست ها و برنامه های عملی متصل شود، از جمله حمایت مستمر از کسب وکارهای محلی، برنامه ریزی اقتصادی مبتنی بر واقعیت بازار و ارتقای تعامل بین مسئولان و فعالان اقتصادی. تنها در این صورت، چنین بازدیدهایی می توانند اثرگذاری ملموس داشته باشند و نمونه ای موفق از دیپلماسی اقتصادی نزدیک به مردم باشند.

پیام اصلی این بازدید روشن است: سیاست خارجی و اقتصادی زمانی موفق است که با زندگی واقعی مردم، اقتصاد خرد و فرهنگ بومی پیوند داشته باشد. بازار تبریز، به عنوان محلی که تاریخ، فرهنگ و اقتصاد در هم تنیده شده اند، نمونه ای زنده از این ارتباط است و می تواند الگویی برای تعامل مسئولان با جامعه در آینده باشد.

*نویسنده: موسی کاظم زاده؛ قابل دسترسی نیز در سایت بازار تبریز آنلاین

https://bazartabrizonline.ir