انواع شبکه سازی برای مددکاری اجتماعی ایران

_{انواع شبکه سازی برای مددکاری اجتماعی ایران}

یک مقاله پژوهشی بر اساس مدل های توسعه ای و کنشگری سیاستی بین المللی

پژوهشی از پایگاه جامع مددکاری اجتماعی ایرانیان

مقدمه، بیان مساله و چارچوب نظری

ضرورت شبکه سازی در مواجهه با پیچیدگی های اجتماعی

مددکاری اجتماعی در سطح جهانی با مسائلی روبرو است که حل آن ها از توان یک سازمان یا نهاد منفرد خارج است. بحران های اجتماعی پیچیده—مانند فقر، جنایت، ترویج سلامت، و به ویژه مدیریت بلایای طبیعی—مستلزم رویکردهای سیستمی و ائتلاف های میان سازمانی هستند.۱

برخی محققان معتقدند شبکه های میان سازمانی بر اساس یک «الزام اخلاقی» شکل می گیرند؛ یعنی، مسائل مهم جامعه باید مورد توجه قرار گیرند، و این کار به وضوح نمی تواند توسط سازمان های منفرد انجام شود.۱

این امر، شبکه سازی حرفه ای را از یک مزیت رقابتی به یک ضرورت ساختاری برای دستیابی به تاثیر جمعی (Collective Impact) تبدیل می کند.

در بستر کشورهای در حال توسعه و جنوب جهانی، این ضرورت حیاتی تر است. در این مناطق، مددکاری اجتماعی اغلب تحت عنوان «توسعه اجتماعی» (Social Development) یا «رفاه اجتماعی توسعه ای» (Developmental Social Welfare) مفهوم سازی می شود.۲

مدل های توسعه ای نیازمند رویکردی فراتر از خدمات رسانی صرف هستند و باید بر ایجاد زیرساخت های پایدار متمرکز شوند.۳

برای کشورهایی مانند ایران که با چالش های ژئوپلیتیک، فشار اقتصادی، و بحران های مکرر (مانند سیل های سال ۱۳۹۸ ۴) مواجه هستند، شبکه سازی قوی نه تنها برای تبادل اطلاعات، بلکه برای حفظ انسجام حرفه ای در شرایط بی ثباتی، حیاتی است.

این شبکه ها می توانند به عنوان محرکی برای توسعه یک «نظریه توسعه جدید» برای جنوب جهانی عمل کنند که بتواند از اهداف بلندپروازانه و اغلب شکست خورده نهادهای مالی بین المللی فراتر رود.۳

زمینه سازی چالش های ساختاری در مددکاری اجتماعی ایران

مددکاری اجتماعی در ایران با مجموعه ای از چالش های ساختاری و مدیریتی مواجه است که پایداری و کیفیت خدمات را تهدید می کند.۵ یکی از مهم ترین معضلات، بحران حرفه ای شدن و فرسودگی شغلی است.

مطالعات ملی نشان داده است که ۱۰.۹ درصد از مددکاران اجتماعی ایرانی فرسودگی شغلی را تجربه کرده اند و ۱۷.۴ درصد دیگر در معرض خطر ابتلا به این سندرم هستند.۶

عوامل اصلی مرتبط با فرسودگی شغلی شامل نارضایتی از درآمد، سابقه تجربه خشونت، و اعتماد به نفس پایین تر است.۷ در مراکز رسیدگی به آسیب دیدگان اجتماعی (CSIPs)، ۶۷ درصد از مددکاران خشونت را تجربه کرده اند که خشونت روانی (Psychological Violence) به مراتب شایع تر از خشونت فیزیکی بوده است.۸

این آمار بالا مستقیما به کمبود مدیریت منابع انسانی و کمبود کارکنان در مراکز خدمات اجتماعی ایران مرتبط است.۷

این چالش ها نشان می دهند که خدمات اجتماعی در ایران اغلب به جای رویکرد «زیربنایی و استراتژیک»، درگیر رویکرد «اضطراری و واکنشی» هستند.۵ این وضعیت، پایداری و کیفیت خدمات را به خطر می اندازد.

در نتیجه، شبکه سازی حرفه ای در بستر ایران نیازمند یک جابجایی کارکردی است: تمرکز از صرفا رشد فردی به سمت تاب آوری ساختاری و تضمین امنیت حرفه ای.

اگر مددکاران خط مقدم خود از امنیت شغلی، حقوق و رفاه بازنشستگی محروم باشند، انگیزه و کیفیت خدمات آن ها در مواجهه با فشارهای اقتصادی کاهش می یابد.۵ بنابراین، شبکه سازی باید ابتدا به حل این موانع ساختاری بپردازد تا اهداف کلان حرفه ای (مانند عدالت اقلیمی یا سلامت ملی) محقق شوند.

اهداف و ساختار پژوهش

این مقاله پژوهشی با هدف تحلیل جامع انواع مدل های شبکه سازی حرفه ای در مددکاری اجتماعی و تبیین نقش محوری آن ها در رشد، توسعه حرفه ای و حل چالش های ساختاری مددکاری اجتماعی در بستر ایران، بر اساس ادبیات آکادمیک بین المللی تدوین شده است.

در ادامه، مقاله به بررسی گونه شناسی شبکه ها، نقش آن ها در استانداردسازی و کنشگری سیاستی، و سرانجام ارائه راهکارهای عملیاتی برای تقویت تاب آوری حرفه ای مددکاران ایرانی می پردازد.

فصل ۲: گونه شناسی شبکه سازی حرفه ای در مددکاری اجتماعی

شبکه سازی در مددکاری اجتماعی به سه دسته اصلی تقسیم می شود: شبکه های انجمنی و نهادی، شبکه های فرابخشی و میان سازمانی، و شبکه های مجازی و دیجیتال تخصصی. هر یک از این مدل ها کارکرد متفاوتی در توسعه حرفه و تاثیرگذاری بر ساختار اجتماعی ایران دارند.

شبکه های انجمنی و نهادی (Institutional Networks)

این شبکه ها شالوده اصلی حرفه ای سازی را تشکیل می دهند. در سطح جهانی، سازمان هایی مانند انجمن ملی مددکاران اجتماعی آمریکا (NASW) به عنوان بزرگترین سازمان عضویت حرفه ای در جهان، برای ارتقاء رشد حرفه ای اعضا، حفظ استانداردهای حرفه ای، و پیشبرد سیاست های اجتماعی منطقی فعالیت می کنند.۱۰

پیوستن به چنین سازمان هایی، شرکت در جلسات، کارگاه ها، و کنفرانس ها برای ملاقات با همکاران و منتورها را تسهیل می کند.۱۱

انجمن مددکاران اجتماعی بالینی (CSWA) نیز فرصت های شبکه ای تخصصی تری را برای مددکاران بالینی فراهم می کند که بر نظارت (Supervision) و توسعه فعالیت های بالینی متمرکز است.۱۲

در ایران، انجمن مددکاران اجتماعی ایران (IASW) نقش مشابهی در تلاش برای ایجاد یک هویت جمعی حرفه ای ایفا می کند. این انجمن بر عضوگیری افرادی با مدارک تحصیلی مددکاری اجتماعی متمرکز است و تلاش می کند فضای گفت وگوی اجتماعی را از طریق برگزاری جلسات تخصصی توسعه دهد.۱۳

توسعه هویت حرفه ای از طریق این شبکه ها شامل یادگیری اجتماعی دانش، مهارت ها و ارزش های خاص حرفه ای است و به دستیابی به «غرور حرفه ای و عزت نفس» کمک می کند.۱۴

با توجه به ارتباط فرسودگی شغلی با عزت نفس پایین در ایران ۷، تقویت این شبکه های نهادی برای تثبیت هویت و افزایش خودباوری در برابر فشارهای محیط کار، اهمیتی مضاعف می یابد.

شبکه های فرابخشی و میان سازمانی (Inter-Organizational Networks)

شبکه های میان سازمانی برای مقابله با مسائل بزرگ اجتماعی طراحی شده اند که نیازمند هماهنگی چندین بازیگر (شامل دولت، سازمان های غیردولتی و بخش خصوصی) هستند.۱

کلید موفقیت این شبکه ها، مفهومی به نام «اعتماد» است که به عنوان روان کننده همکاری بین بازیگران توصیف می شود؛ سطوح بالاتر اعتماد منجر به افزایش اثربخشی شبکه می شود.۱

با این حال، رویکرد اقتصاد سیاسی به روابط میان سازمانی هشدار می دهد که سازمان ها در محیط خود به دنبال منابع سیاسی و اقتصادی هستند. این دیدگاه مشاهده گر را نسبت به مشکلات تعارض سیاسی و اقتصادی در روابط میان سازمانی حساس می کند.۱۷

در ایران، با وجود نهادهای بزرگ حمایتی موازی مانند سازمان بهزیستی (SWO) وابسته به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، و کمیته امداد امام خمینی (IKRF) 18، شبکه ها باید استراتژی هایی توسعه دهند که بر اساس همان «الزام اخلاقی» مشترک، بر تعارضات منابع غلبه کنند و دستیابی به تاثیر جمعی را تسهیل نمایند.

نمونه بارز لزوم این شبکه ها در پاسخ به بلایای طبیعی در ایران دیده می شود. در پی سیل های فروردین ۱۳۹۸، مددکاران اجتماعی با ایجاد فضاهای دوستدار کودک و اعمال مدیریت جامع پرونده برای افراد آسیب دیده، نقشی کلیدی ایفا کردند. این مداخلات پس از فاجعه، بر لزوم شبکه های پشتیبانی محلی، بسیج داوطلبان جامعه، و ارائه خدمات مشاوره ای تاکید داشت.۴

شبکه های مجازی و دیجیتال تخصصی (Virtual & Specialized Digital Networks)

فضای دیجیتال ابزاری قدرتمند برای شبکه سازی فراهم می کند که به ویژه در بستر ایران با محدودیت های اجتماعی موجود، اهمیت فزاینده ای دارد.

شبکه های مجازی در ایران برای فعالان مدنی کارکردهای حیاتی مانند ارتباط، اطلاع رسانی، و سازماندهی اخبار را فراهم می کنند.۱۹ انجمن مددکاران اجتماعی ایران نیز برای کنترل و انتشار فعالیت های خود از وب سایت ها و شبکه های اجتماعی استفاده می کند.۲۰

در سطح حرفه ای، پلتفرم هایی مانند لینکدین برای ارتباطات حرفه ای و جستجوی شغل، و گروه های فیس بوک برای ایجاد جوامع تخصصی و حمایت همکاران مناسب هستند.۱۲

با این حال، استفاده از این شبکه ها باید با سیاست های رسانه های اجتماعی دقیق همراه باشد تا حریم خصوصی مراجعان حفظ شده و مرزهای روشنی میان نقش های حرفه ای و شخصی تعیین شود.۲۱

یکی از حیاتی ترین کاربردهای شبکه های مجازی در بستر ایران، ارائه حمایت همکاران دیجیتال (Digital Peer Support – DPS) است. با توجه به فرسودگی شغلی بالا و کمبود کارکنان ۷، شبکه های پشتیبانی همکاران دیجیتال به عنوان یک زیرساخت حمایتی عمل می کنند.

مطالعات تطبیقی نشان می دهد که ادغام DPS در برنامه های کمک به کارکنان می تواند جلسات درمانی را تا ۲.۰۷ جلسه به ازای هر شرکت کننده کاهش دهد. نتایج حیرت انگیز نشان داد که استفاده از چت های DPS منجر به کاهش ۵۵.۰۴ درصدی در احساس تنهایی، ۵۷.۵ درصدی در غم، و ۵۶.۵۷ درصدی در استرس کاربران شده است.۲۲

این ابزارها عمدتا پس از ساعات کاری استفاده می شوند، که اهمیت دسترسی ۲۴/۷ را برجسته می سازد و به طور بالقوه بار مدیریتی مراکز را کاهش می دهد. این امر، شبکه سازی دیجیتال را از یک کانال ارتباطی به ابزاری حیاتی برای تامین سلامت روانی و تاب آوری ساختاری مددکاران خط مقدم تبدیل می کند.

Table 1: Strategic Applications of International Networking Models in Iran مدل شبکه سازی بین المللی شبکه های انجمنی (مانند NASW/CSWA) شبکه های میان سازمانی (Coalitions) شبکه های مجازی و دیجیتال (DPS) شبکه های فراملی (IFSW) فصل ۳: نقش شبکه سازی در ارتقاء استانداردها و حرفه ای سازی

استانداردسازی از طریق دیپلماسی حرفه ای

شبکه سازی فراملی، که توسط سازمان هایی مانند فدراسیون بین المللی مددکاران اجتماعی (IFSW) هدایت می شود، در تعریف و ترویج ساختار حرفه ای مددکاری اجتماعی در مقیاس جهانی نقشی حیاتی ایفا می کند.۲۳

IFSW از طریق انتشار اسناد سیاست گذاری، استانداردها، و قطعنامه ها (در مورد موضوعاتی مانند صلح، سلامت، و حقوق بشر)، نه تنها دانش حرفه ای را مدیریت می کند، بلکه به عنوان مکانیسم «لابی گری سطح بالا» عمل می نماید.۲۳ این دیپلماسی حرفه ای به نهادهای محلی مانند انجمن مددکاران اجتماعی ایران (IASW) اجازه می دهد تا از اعتبار و نفوذ بین المللی برای تاثیرگذاری بر سیاست های ملی استفاده کنند.۲۳

با این حال، رسیدن به استانداردهای بین المللی در ایران با چالش های اساسی همراه است که فراتر از آموزش است. اگر مددکاران از امنیت شغلی، حقوق و رفاه بازنشستگی محروم باشند، انگیزه و کیفیت خدمات آن ها به شدت کاهش می یابد.۵

بنابراین، شبکه های حرفه ای باید ابتدا با لابی گری برای تضمین حقوق و حمایت های ساختاری، مسیر حرفه ای سازی را هموار کنند. این تضمین، پیش شرط لازم برای پایداری و کیفیت خدمات اجتماعی است.

تقویت هویت حرفه ای که در دانشگاه ها آغاز می شود ۱۴، تنها در صورتی می تواند به یک سیستم پایدار منجر شود که از طریق اصلاح سیاست های نظارتی و حمایتی سازمان های دولتی، امنیت شغلی تضمین شود.۵

علاوه بر این، شبکه های حرفه ای استانداردهایی را برای استفاده مسئولانه از فناوری تعیین می کنند. برای مثال، تدوین «سیاست های رسانه های اجتماعی» برای حفظ حریم خصوصی مراجعان و مرزبندی های مشخص، برای هر مددکار در ایران که از پلتفرم های مجازی برای ارتباط استفاده می کند، ضروری است.۲۱

توسعه ظرفیت پژوهشی و تبادل دانش

شبکه سازی در سطح آکادمیک، همکاری در پروژه های تحقیقاتی و نویسندگی مشترک مقالات را تسهیل می کند تا تخصص حرفه ای به نمایش گذاشته شده و ارتباط با همکاران در حوزه مربوطه برقرار شود.۱۱

تبادل دانش در سطح جهانی، به ویژه از طریق فناوری های ارتباطی و اینترنت، امکان انتقال سریع و دقیق ایده ها و اطلاعات در مورد سیستم های نوآورانه ارائه خدمات و مداخلات مبتنی بر شواهد را فراهم می آورد.۲

اما در ایران، همکاری های تحقیقاتی بین المللی با چالش های جدی مواجه است. تحریم های مالی و مسائل ژئوپلیتیک، همکاری با موسسات خارجی (به ویژه در مطالعات زیست پزشکی و اجتماعی) را محدود کرده است.۲۵

این وضعیت، ضرورت تقویت شبکه های همکاری داخلی بین آکادمی و نهادهای اجرایی (مانند سازمان بهزیستی و مراکز CSIP) را تشدید می کند. این شبکه های داخلی نه تنها باید بر تولید دانش بومی تمرکز کنند، بلکه باید راهکارهایی برای طبقه بندی حساسیت و پیچیدگی پروژه های تحقیقاتی برای غلبه بر موانع بوروکراتیک داخلی بیابند.۲۵

شبکه سازی و کنشگری سیاستی در سطح کلان (Policy Advocacy)

کنشگری سیاستی، یا تلاش برای تغییر چارچوب هایی که بر گروه های محروم و به حاشیه رانده شده تاثیر می گذارد، یکی از کارکردهای اصلی شبکه های حرفه ای است.۲۷ توانایی مددکاران اجتماعی در تاثیرگذاری بر سیاست گذاری به طور مستقیم با قدرت شبکه های سازمان یافته آن ها مرتبط است.

استفاده از تجربه میدانی برای نفوذ در سیاست گذاری

مددکاران اجتماعی در خط مقدم خدمت، داده های ارزشمندی را از طریق مستندسازی داستان های مراجعان و شناسایی الگوهای تکراری جمع آوری می کنند. این شواهد، شکاف ها و پیامدهای دنیای واقعی سیاست های موجود را برای قانون گذاران آشکار می سازد و شکاف بین تئوری و تجربه زیسته را پر می کند.۲۸

شبکه های حرفه ای بستری را فراهم می کنند تا این اطلاعات میدانی به اقدامات قانون گذاری تبدیل شود، از جمله از طریق نگارش بروشورهای سیاستی (Policy Briefs)، شهادت در کمیته ها، و شرکت در هیئت های مشورتی.۲۸

هدف این شبکه ها، آموزش سیاست گذاران در مورد نابرابری های اجتماعی موجود در میان جمعیت های به حاشیه رانده شده و ترویج رفتار برابر است.۲۹

ارتباط سیاسی، تخصص و کنشگری فراملی در ایران

اثربخشی کنشگری سیاستی شبکه های مددکاری اجتماعی به طور قابل توجهی تحت تاثیر تخصص مدیران اجرایی قرار دارد.۳۰

تحلیل ها نشان می دهد که تاثیر ارتباط سیاسی بر کنشگری سیاستی زمانی ملموس تر است که مدیران سازمان های مددکاری اجتماعی سطح بالاتری از تخصص را دارا باشند.۳۰

بنابراین، شبکه سازی موفق در ایران باید بر توسعه شبکه های تخصصی (SIGs) متمرکز باشد تا رهبرانی با توانایی ترجمه بینش های میدانی به زبان سیاست گذاران تربیت شوند. این مدل تخصصی، تحول خدمات اجتماعی ایران را از رویکرد واکنشی «اضطراری» به رویکرد «استراتژیک» پایدار، تسهیل می کند.۵

در سطح فراملی، انجمن مددکاران اجتماعی ایران از طریق همکاری با IFSW درگیر کنشگری فراملی (Transnational Advocacy) است.۲۴ IASW از این طریق توانسته است موضع خود را در برابر مسائل کلان سیاسی و اقتصادی، مانند آسیب دیدن مردم فقیر از فشارهای اقتصادی و لزوم پرهیز از اقدامات اجباری در مسائل اجتماعی پیچیده، بیان کند.۲۴

شبکه سازی فراملی به عنوان یک ابزار استراتژیک برای اهرم فشار داخلی عمل می کند. با گزارش چالش های ساختاری (مانند بحران های اقتصادی و عدم تضمین شغلی) به IFSW، مددکاری اجتماعی ایران مشروعیت و اعتبار جهانی کسب می کند.

این اعتبار بین المللی می تواند به عنوان یک اهرم فشار در تعاملات داخلی با نهادهای دولتی مورد استفاده قرار گیرد تا تغییرات ساختاری و سیاستی لازم محقق شود.۲۴

راهکارهای شبکه سازی برای مقابله با فرسودگی شغلی و خشونت

بحران سلامت روان و ایمنی شغلی مددکاران اجتماعی در ایران، که با فرسودگی شغلی بالا (۱۰.۹٪) و تجربه خشونت (۶۷٪) مشخص می شود ۶، نشان دهنده شکست در سیستم های حمایتی سنتی است. شبکه سازی فعال، به ویژه با استفاده از فناوری، می تواند راهکارهای موثری برای مدیریت ریسک سلامت روان فراهم کند.

مدیریت ریسک سلامت روان از طریق شبکه های حمایتی دیجیتال

فرسودگی شغلی در مددکاری اجتماعی به دلیل عدم توازن ثابت بین تقاضا و منابع (Demands over Resources) رایج است.۷ در بستر ایران، جایی که مددکاران در مراکز آسیب دیدگان اجتماعی (CSIPs) با موارد پیچیده و نیاز به توجه فوری مواجه هستند ۷، فشار کاری بسیار بالاست.

شبکه سازی دیجیتال همکار (DPS) راه حلی حیاتی برای این بحران است. پشتیبانی همکاران دیجیتال مزایای قابل توجهی، از جمله افزایش دسترسی و بهبود نتایج عاطفی، ارائه می دهد.۲۲

همانطور که اشاره شد، این پلتفرم ها توانسته اند میزان تنهایی، استرس و غم را به طور میانگین بیش از ۵۵ درصد کاهش دهند.۲۲ با توجه به حجم کاری و کمبود منابع، این سیستم های حمایتی می توانند یک اکوسیستم پشتیبانی ۲۴/۷ را فراهم کنند، که به طور مستقیم بر روی مهم ترین مسائل موثر بر کیفیت کار مددکاران تاثیر می گذارد.

استفاده از شبکه برای توسعه روش های مقابله (Coping Strategies)

شبکه های حرفه ای نه تنها حمایت عاطفی را فراهم می کنند، بلکه به اشتراک گذاری «حکمت عمل» (Practice Wisdom) و تکنیک های مداخله در جامعه تخصصی را تسهیل می نمایند.۱۲ این تبادل دانش، به مددکاران کمک می کند تا راهبردهای مقابله موثرتری را اتخاذ کنند.

نکته قابل توجه این است که یافته های پژوهشی در ایران نشان می دهد که مددکارانی که خشونت روانی را تجربه کرده اند، تمایل زیادی به عدم گزارش این حوادث به مدیران/سرپرستان خود دارند.۹

این امر حاکی از عدم اعتماد به سیستم های حمایتی رسمی یا کارآمد نبودن آن ها است. شبکه های همکار دیجیتال و تخصصی می توانند فضای امن و محرمانه تری را برای مددکاران فراهم کنند تا تجربیات خود را به اشتراک بگذارند، که این خود، گامی در جهت شکستن چرخه سکوت است.

علاوه بر این، در مددکاری اجتماعی محلی، استفاده از تحلیل شبکه های اجتماعی برای شناسایی و توانمندسازی شبکه مراجعان، به طور همزمان، دانش حرفه ای مددکار را در زمینه نحوه مدیریت سیستم های حمایتی پیچیده افزایش می دهد و به تقویت سلامت حرفه ای کمک می کند.۳۳

Table 2: Network-Based Solutions to Iran’s Structural Challenges چالش ساختاری مددکاری اجتماعی ایران فرسودگی شغلی بالا و کمبود منابع انسانی ۷ تجربه بالای خشونت (۶۷%) و عدم گزارش آن ۸ رویکرد «اضطراری و واکنشی» در سیاست گذاری ۵ انزوای تحقیقاتی به دلیل تحریم ها ۲۵ جمع بندی و پیشنهادات راهبردی توسعه شبکه

نتیجه گیری کلیدی: شبکه سازی، شاهراه توسعه مددکاری اجتماعی ایران

تحلیل حاضر نشان می دهد که شبکه سازی حرفه ای در مددکاری اجتماعی ایران نه یک مزیت رقابتی، بلکه یک ضرورت ساختاری برای بقا، ارتقاء کیفیت، و کنشگری سیاستی است.

در مواجهه با فشارهای اقتصادی، کمبود منابع انسانی، و نیاز مبرم به تغییر از سیاست گذاری واکنشی به استراتژیک، شبکه ها نقش های کلیدی زیر را ایفا می کنند:

۱. تقویت تاب آوری حرفه ای: شبکه های حمایتی (به ویژه مدل های دیجیتال) به عنوان خط دفاعی حیاتی در برابر فرسودگی شغلی، خشونت و فشار روانی مددکاران خط مقدم عمل می کنند.

۲. تسهیل کنشگری سیاستی تخصصی: شبکه ها پتانسیل ترجمه شواهد میدانی به زبان سیاست گذاری را دارند، مشروط بر اینکه رهبران شبکه از تخصص کافی برخوردار باشند و از اهرم دیپلماسی فراملی (مانند IFSW) استفاده کنند تا موانع ژئوپلیتیک و داخلی را دور بزنند.

۳. استانداردسازی و تضمین کیفیت: شبکه سازی، هویت حرفه ای را تثبیت می کند، اما این امر مستلزم آن است که سازمان های حرفه ای ابتدا بر تضمین امنیت شغلی و رفاه کارکنان لابی کنند تا زیرساخت های لازم برای خدمات پایدار فراهم شود.

ارائه مدل های عملیاتی برای تقویت شبکه سازی در ایران

بر اساس یافته های بین المللی و نیازهای خاص بستر ایران، راهکارهای راهبردی زیر برای تقویت شبکه سازی در مددکاری اجتماعی پیشنهاد می شوند:

۱. بومی سازی چارچوب های حمایت دیجیتال (Implementing DPS):

انجمن مددکاران اجتماعی ایران (IASW) و سازمان های مرتبط باید با الهام از مدل های موفق پشتیبانی همکاران دیجیتال (DPS) 22، یک اکوسیستم پشتیبانی ۲۴/۷ برای اعضای خود ایجاد کنند. این سیستم باید با هدف کاهش استرس و تنهایی، و فراهم کردن یک کانال امن و محرمانه برای گفت وگو در مورد تجربیات دشوار (مانند خشونت مراجعان) طراحی شود.

۲. اجرای کنشگری سیاستی مبتنی بر تخصص (Specialized Policy Advocacy):

تمرکز شبکه سازی نباید فقط بر افزایش تعداد اعضا باشد، بلکه باید بر کیفیت رهبری متمرکز شود. پیشنهاد می شود کمیته های تخصصی (Special Interest Groups – SIGs) در IASW تقویت شوند تا مدیرانی با تخصص بالا تربیت شوند. این متخصصان می توانند از طریق شبکه سازی، تاثیر ارتباط سیاسی بر کنشگری سیاستی را به حداکثر برسانند ۳۰ و سیاست گذاری های کلان را به سمت رویکردهای استراتژیک و زیربنایی سوق دهند.۵

۳. توسعه پروتکل های ایمنی شبکه ای و مقابله با خشونت:

شبکه های حرفه ای باید همکاری میان IASW و نهادهای دولتی (مانند SWO) را برای تدوین استانداردهای رسمی رسیدگی به خشونت مراجعان تسهیل کنند. از آنجایی که بخش بزرگی از خشونت روانی گزارش نمی شود ۹، این شبکه ها باید فضایی با اعتماد بالا ایجاد کنند که در آن گزارش دهی فعال تضمین شود و سلامت و ایمنی مددکاران در راس دستور کار قرار گیرد.

۴. استفاده استراتژیک از دیپلماسی IFSW:

انجمن مددکاران اجتماعی ایران باید به طور مداوم و استراتژیک از جایگاه خود در IFSW استفاده کند تا دید جهانی نسبت به چالش های ساختاری ایران (از جمله بحران های اقتصادی و عدم تضمین شغلی) را افزایش دهد.۲۴ این شبکه سازی فراملی، اهرمی برای بسیج حمایت های بین المللی و اعمال فشار برای تغییرات سیاستی داخلی است که حقوق و امنیت شغلی مددکاران را تضمین می کند.۲۳

مسیرهای تحقیقاتی آتی

تحقیقات آتی باید بر دو حوزه کلیدی متمرکز باشد:

۱) انجام مطالعات تطبیقی در حوزه سیاست های رفاهی در کشورهای جنوب جهانی که با چالش های اقتصاد سیاسی و مدیریت بحران های مشابه ایران مواجه هستند تا مدل های شبکه سازی موثر را شناسایی کند. ۲) ارزیابی کمی تاثیر حمایت همکاران دیجیتال (DPS) بر سلامت روانی مددکاران ایرانی و محاسبه بازده اجتماعی سرمایه گذاری (Social Return on Investment – SROI) در بستر ایران، تا ارزش اقتصادی این مداخلات شبکه سازی برای سیاست گذاران اثبات شود.۲۲

منابع مورداستناد

1. Inter-Organizational Networks: A Review of the Literature to Inform Practice – IBM Center for The Business of Government |, زمان دسترسی: نوامبر ۱۷, ۲۰۲۵، https://www.businessofgovernment.org/sites/default/files/Management%20Popp.pdf
2. United States-Based Conceptualization of International Social Work Education – CSWE, زمان دسترسی: نوامبر ۱۷, ۲۰۲۵، https://www.cswe.org/centers-initiatives/kendall-institute/resources/social-work-resources/us-based-conceptualization-of-international-social-work/
3. Towards a New Development Theory for the Global South | Tricontinental, زمان دسترسی: نوامبر ۱۷, ۲۰۲۵، https://thetricontinental.org/towards-a-new-development-theory-for-the-global-south/
4. Social work post-disaster response in Iran: A case study of the 2019 mass flooding in Poldokhtar, Lorestan – PubMed Central, زمان دسترسی: نوامبر ۱۷, ۲۰۲۵، https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7614324/
5. Iranian Social Work: A Systematic Analysis of Role, Structural Challenges, زمان دسترسی: نوامبر ۱۷, ۲۰۲۵، https://iraniansocialworkers.ir/iranian-social-work-a-systematic-analysis-of-role-structural-challenges/
6. (PDF) Burnout among Social Workers in Iran: Relations to Individual Characteristics and Client Violence – ResearchGate, زمان دسترسی: نوامبر ۱۷, ۲۰۲۵، https://www.researchgate.net/publication/239946723_Burnout_among_Social_Workers_in_Iran_Relations_to_Individual_Characteristics_and_Client_Violence
7. Burnout among Social Workers in Iran: Relations to Individual Characteristics and Client Violence – PMC – NIH, زمان دسترسی: نوامبر ۱۷, ۲۰۲۵، https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4776804/
8. Client violence and mental health status among Iranian social workers : A national survey – DiVA portal, زمان دسترسی: نوامبر ۱۷, ۲۰۲۵، http://www.diva-portal.org/smash/record.jsf?pid=diva2:444495
9. Client Violence toward Iranian Social Workers: A National Study – DiVA portal, زمان دسترسی: نوامبر ۱۷, ۲۰۲۵، https://www.diva-portal.org/smash/get/diva2:468317/FULLTEXT02
10. About – NASW, زمان دسترسی: نوامبر ۱۷, ۲۰۲۵، https://www.socialworkers.org/About
11. Methods of Networking | SWTP, زمان دسترسی: نوامبر ۱۷, ۲۰۲۵، https://socialworktestprep.com/blog/2025/january/13/methods-of-networking/
12. Professional Networking in Social Work: 2025 Complete Guide, زمان دسترسی: نوامبر ۱۷, ۲۰۲۵، https://www.socialworkdegrees.org/professional-networking-in-social-work
13. Iran Association of Social Workers, زمان دسترسی: نوامبر ۱۷, ۲۰۲۵، https://www.ifsw.org/wp-content/uploads/ifsw-cdn/assets/ifsw_45235-3.pdf
14. The Professionalization of Iranian hospital social Workers – PMC – PubMed Central – NIH, زمان دسترسی: نوامبر ۱۷, ۲۰۲۵، https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5757158/
15. The Professionalization of Iranian hospital social Workers – ResearchGate, زمان دسترسی: نوامبر ۱۷, ۲۰۲۵، https://www.researchgate.net/publication/322601327_The_Professionalization_of_Iranian_hospital_social_Workers
16. Collaborative Practice | Encyclopedia of Social Work, زمان دسترسی: نوامبر ۱۷, ۲۰۲۵، https://oxfordre.com/socialwork/oso/viewentry/10.1093$002facrefore$002f9780199975839.001.0001$002facrefore-9780199975839-e-67;jsessionid=8BC1B209D8F44AD388F9A036103C50B0
17. Purposive Social Change and Interorganizational Networks: The Case of Three Prepaid Health Programs, زمان دسترسی: نوامبر ۱۷, ۲۰۲۵، https://scholarworks.wmich.edu/jssw/vol7/iss5/9/
18. Social Work in Iran: The Evolving Role of Iranian Social Workers Media – سیویلیکا, زمان دسترسی: نوامبر ۱۷, ۲۰۲۵، https://civilica.com/note/2947/
19. The Role of Virtual Networks in the Development of Civil Society in Iran, زمان دسترسی: نوامبر ۱۷, ۲۰۲۵، https://www.jccs.ir/article_83608_en.html
20. Introduction of English and Persian websites – Iranian Social Workers, زمان دسترسی: نوامبر ۱۷, ۲۰۲۵، https://en.iraniansocialworkers.ir/iranian-social-workers-websites/
21. Standards for Technology in Social Work Practice – NASW, زمان دسترسی: نوامبر ۱۷, ۲۰۲۵، https://www.socialworkers.org/Practice/NASW-Practice-Standards-Guidelines/Standards-for-Technology-in-Social-Work-Practice
22. Exploring the Impact of Digital Peer Support Services on Meeting Unmet Needs Within an Employee Assistance Program: Retrospective Cohort Study – JMIR Human Factors, زمان دسترسی: نوامبر ۱۷, ۲۰۲۵، https://humanfactors.jmir.org/2025/1/e68221/
23. The Global Specialized Social Work Media Ecosystem, زمان دسترسی: نوامبر ۱۷, ۲۰۲۵، https://en.iraniansocialworkers.ir/the-global-specialized-social-work-media-ecosystem/
24. Iran – International Federation of Social Workers, زمان دسترسی: نوامبر ۱۷, ۲۰۲۵، https://www.ifsw.org/post-country/iran/
25. Ethical challenges in conducting research in low and middle income setting during public health emergencies: a qualitative evidence of a COVID-19 pandemic: the experience of Iran – PMC – PubMed Central, زمان دسترسی: نوامبر ۱۷, ۲۰۲۵، https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC11912589/
26. Lessons from Collaborating in International Leadership Studies from Iran – PMC, زمان دسترسی: نوامبر ۱۷, ۲۰۲۵، https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10151009/
27. Policy Advocacy and Practice in Social Work: Addressing Inequalities – Tulane University, زمان دسترسی: نوامبر ۱۷, ۲۰۲۵، https://socialwork.tulane.edu/blog/policy-advocacy/
28. The Power of Advocacy: How Social Workers Drive Policy Change | American SPCC, زمان دسترسی: نوامبر ۱۷, ۲۰۲۵، https://americanspcc.org/the-power-of-advocacy-how-social-workers-drive-policy-change/
29. Advocacy in Action: How Social Workers Can Influence Policy Change – Indiana Wesleyan University, زمان دسترسی: نوامبر ۱۷, ۲۰۲۵، https://www.indwes.edu/articles/2024/12/advocacy-in-action-how-social-workers-can-influence-policy-change
30. Can political connection promote policy advocacy of social work organizations in China? – Oxford Academic, زمان دسترسی: نوامبر ۱۷, ۲۰۲۵، https://academic.oup.com/bjsw/article-abstract/55/2/703/7942519
31. Transnational Advocacy at the United Nations for Social Workers – PMC – PubMed Central, زمان دسترسی: نوامبر ۱۷, ۲۰۲۵، https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9365440/
32. Iran Association of Social Workers Speaks on the Countries Challenges, زمان دسترسی: نوامبر ۱۷, ۲۰۲۵، https://www.ifsw.org/iran-association-of-social-workers-speaks-on-the-countries-challenges/
33. Social workers use social networks in their practice in community social work, زمان دسترسی: نوامبر ۱۷, ۲۰۲۵، https://rsw.erickson.international/en/visualizza/pdf/159