ظلمت برابری بین دو امر

[محی الدین ابن عربی]

ظلمت تسویه و برابری بین دو امر: از آن جهت ظلمت نامیده شده است که تسویه بین دو امر محال است، برای این که تسویه محقق مثلیت از تمام وجوه – نه از بعض وجوه و نه بیشتر وجوه – بین دو امر محال است، خداوند می فرماید: « سواء علیهم ا انذرتهم ام لم تنذرهم – بقره/6» چون آنان گفتند: « قالوا سواء علینا ا وعظت ام لم تکن من الواعظین - شعرا/126» خداوند برای رسولش ص حکایت کرده و او را معلوم داشته که حال آنان همان است که از خودشان گفته اند، این ظلمت گاهی ظلمت جهل است و گاهی ظلمت ستیز، به سبب هوا و هوسی که در وجودشان است و این شدیدترین ظلم می باشد.(1)

***

[یزدانپناه عسکری]

حال خود خواسته به امر چگونگی ها، جهل است از دانستن بی واسطه و قول به اراده (ا لست بربکم - الاعراف : 172)

_____________

1 - فتوحات مکیه، شیخ محی الدین ابن عربی ، ترجمه ، تعلیق ، محمد خواجوی- تهران : انتشارات مولی، 1383، جلد یازدهم ، صفحه 632 (1459)

- [ظلمه التسویه بین الامرین فانما سمیت ظلمه لان التسویه بین الامرین محال لان التسویه المحققه المثلیه من جمیع الوجوه لا من بعض الوجوه و لا من اکثرها محال بین الامرین قال تعالی سواء علیهم ا انذرتهم ام لم تنذرهم لانهم قالوا سواء علینا ا وعظت ام لم تکن من الواعظین فکان الله حکی لنبیه ص و عرفه بان حالهم ما ذکروه عن نفوسهم فهذه ظلمه قد تکون ظلمه جهل و قد تکون ظلمه جحد لهوی قام بهم و هو من اشد الظلم (محیی الدین بن عربی، الفتوحات المکیه (اربع مجلدات)، 4جلد، دار الصادر - بیروت، چاپ: اول، ج3 ؛ ص278]