بازتاب سطحی بام های فویل دار و خشکسالی شهری

تغییرات اقلیمی و خشکسالی شهری در دهه های اخیر به یکی از مهم ترین چالش های زیست محیطی ایران تبدیل شده است. رشد سریع شهرنشینی، تغییر الگوهای ساخت وساز و استفاده گسترده از مصالح نوین، شرایط اقلیمی محلی را به طور قابل توجهی تحت تاثیر قرار داده است. یکی از این تغییرات، جایگزینی پوشش های سنتی بام مانند کاهگل و قیرگونی با ایزوگام های فویل دار است. این نوع پوشش ها به دلیل خاصیت بازتاب سطحی بالا، علاوه بر کاهش انتقال حرارت به داخل ساختمان، پیامدهای قابل توجهی بر چرخه های اقلیمی و شاخص های خشکسالی دارند.

این پژوهش با استفاده از داده های هواشناسی، منابع آبی، تصاویر ماهواره ای و مشاهدات میدانی، اثر بازتاب سطحی ایزوگام های فویل دار بر شاخص های اقلیمی و خشکسالی شهری در ایران را بررسی می کند. نتایج نشان می دهد که بارندگی سالانه در شهرهای نمونه طی سال های ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۲ بین ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش یافته و میانگین دمای سطحی بین ۲ تا ۲٫۵ درجه سانتی گراد افزایش داشته است. این تغییرات هم زمان با افت محسوس منابع آبی کشور از جمله زاینده رود و دریاچه ارومیه رخ داده و شرایط خشکسالی شهری را تشدید کرده است.

علاوه بر پیامدهای اقلیمی، بازتاب شدید نور و گرما از سطوح بام در تصاویر ماهواره ای، آسیب پذیری امنیتی شهرها را افزایش داده و ملاحظات پدافند غیرعامل را تحت تاثیر قرار داده است. بنابراین، انتخاب نوع پوشش بام نه تنها بر آسایش حرارتی ساختمان ها، بلکه بر چرخه های اقلیمی، منابع آبی و امنیت شهری نیز اثرگذار است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که کاهش انعکاس سطحی از طریق حذف یا پوشش لایه فویل آلومینیومی می تواند به تعدیل شرایط اقلیمی محلی و کاهش شدت خشکسالی شهری کمک کند. در نتیجه، سیاست های شهری و زیست محیطی باید میان مزایای انرژی و پیامدهای اقلیمی ناشی از استفاده گسترده از ایزوگام های فویل دار تعادل برقرار کنند.