نقش تاب آوری معلمین بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان
مهارت تاب آوری موجب افزایش آستانه تحمل معلمان می شود. تاب آوری معلمین، در بهبود عملکرد دانش آموزان از نقش بسیار بالایی برخوردار می باشد.
تاب آوری معلمان نقش مهمی در تدریس و آموزش معلمان در سراسر جهان دارد. امروزه تلاش اندکی جهت بهبود و توسعه سیستماتیک و ایجاد تاب آوری در معلمین شده است. نظام آموزش و پرورش و نقش معلمان، به دلیل محوریت رفتاری و روابط انسانی و حرفه ای، نیازمند توجه به تاب آوری به عنوان یک متغیر کلیدی می باشد.
تاب آوری و معلمین، به طور خاصی با یکدیگر مرتبط می باشند. مهارت های تاب آوری معلمان، نه تنها موجب ارتقا در پایداری و افزایش آستانه تحمل معلمان در کار آن ها می شود، بلکه بر عملکرد شغلی آن ها نقش بسیار مهمی دارد.
مهارت های تاب آوری، اثر مثبتی بر عملکرد شغلی معلم تاب آور دارد. مثلا هنگام تدریس کردن که اغلب با خستگی همراه است، تاب آوری معلمین بسیار موثر می باشد. مطالعات نشان می دهند که معلمان تاب آور، در هنگام مشکلات توانایی مقابله با شرایط استرس زا را توسعه می دهند.
شناخت نشانه های رفتاری تاب آوری معلمین و بررسی ابعاد آن به شکل یکپارچه و منسجم، ضروری است. زیرا علاوه بر آگاه شدن، بتوان راه کارهایی علمی و فنی در جهت افزایش تاب آوری معلمین ارائه داد، که در نتیجه منجر به پایداری روحی و جسمی و بهبود عملکرد آنان خواهد شد.
به طور کلی تاب آوری شامل یک مفهوم چند بعدی می باشد، که شامل ابعادی مانند بعد عاطفی، بعد اجتماعی، بعد شناختی، بعد رفتاری، بعد فیزیکی و بعد جسمانی می شود. تاب آوری معلمین، نیازمند مهارتی می باشد که همراه با آرامش و شایستگی رفتار و اندیشه باشد. زیرا مهارت تاب آوری معلم، در ارتباطش با الگوی فکری و رفتاری دانش آموز مرتبط است.
تاب آوری و رضایت مندی شغلی معلمان با یکدیگر ارتباط مستقیم دارد. سطح افزایش تاب آوری معلمین، زمینه تدریس موفقیت آمیز آنان را با موقعیت های چالش برانگیز تضمین می کند. تاب آوری در تدریس از دید محققان به سه دلیل حایز اهمیت می باشد.
نخست، آنکه معلم نقش الگو یا سرمشق را برای دانش آموزان دارد. از این رو برخوردار بودن از سطح تاب آوری بالا زمینه ارتقا و رشد تاب آوری را در دانش آموزان فراهم می کند.
دوم، فرآیند تدریس امری دشوار و پیچیده است، پس نیازمند به مدیریت برخورد می باشد.
سوم، مهارت تاب آوری باعث ایجاد ظرفیت بازگشت مستمر، ارتقا سریع و اثر بخشی نقاط قوت در مواجه شدن با استرس، می شود. این پدیده می تواند به شدت برخود کارآمدی و انگیزه ی تدریس معلم تاثیر بگذارد که این امر جهت ارتقا و پیشرفت همه جانبه زندگی حرفه ای معلمان بسیار تعیین کننده است.
در نتیجه معلمین و تاب آوری نقش بسیار مهمی در بهبود عملکرد دانش آموزان دارند. بنابراین مهارت های لازم جهت آموزش تاب آوری معلمان از نقش بسزایی برخوردار می باشد. زیرا عملکرد دانش آموزان رابطه مستقیم با تاب آوری معلمین دارد.
نویسنده: دکتر جواد طلسچی یکتا
مدیر و موسس اولین رسانه تاب آوری اجتماعی ایران