واکاوی ساختار فضایی بازار تاریخی اردبیل و نقش آن در توسعه شهر

بازار به عنوان یکی از عینی ترین نمودهای معماری و شهرسازی ایرانی اسلامی است، که همواره در ادوار مختلف نه تنها به عنوان قطب اقتصادی در شهر بلکه به عنوان مرکزی برای تعاملات فرهنگی، اجتماعی و سیاسی ایفای نقش کرده است. مجموعه بازار که یکی از بزرگترین دستاوردهای تمدن اسلامی است، می توان یکی از وجوه مشترک شهرهای اسلامی دانست؛ که علارغم دگرگونی های ساختاری و کارکردی هنوز از ویژگی های اصلی شهر اسلامی بشمار می رود. بازار سنتی اردبیل یکی از بازارهای مهم منطقه ای و در برخی از مقاطع زمانی بین المللی بوده، که در طول تاریخ دگرگونی بسیاری یافته است. این بازار از دیربازعلاوه بر وظیفه اصلی خود، یعنی مبادله کالا، نقش تعیین کننده ی دیگری از نظر انتقال افکار و عقاید (به علت رفت و آمد تجار خارجی) نشر اخبار، ارتباط مردم با دنیای خارج و تحول در فرهنگ و اقتصاد شهر داشته است. در وضعیت موجود نیز بازار نقش بسیار مهم و مشخص خود را در زندگی شهری حفظ کرده است و هنوز هم تجارت، مذهب و عوامل اجتماعی با پیچیدگی خاص و روابط متقابل حاصل از آن با هم ترکیب شده و بر فضای شهری مسلط گردیده و به طور بارزی خود نمایی می کند. بدین ترتیب در بررسی شاخص های توسعه شهر اردبیل، بازار سنتی به عنوان یکی از عناصر حیاتی در آن به چشم می خورد. این پژوهش در تلاش است با معرفی صحیح این مکان گامی اساسی در جهت حفظ و توسعه ی چنین گنجینه های گرانبهای ملی که مطابق با باورها و ارزش های بومی کشور عزیزمان هست، بردارد.

Keywords:

الگوی شهرسازی ایرانی- اسلامی , ساختار فضایی شهر , بازار تاریخی اردبیل , توصیه شهری