تاثیر لایروبی در بازاریابی سرعت نفوذ اولیه چند طرح تغذیه مصنوعی در استان اصفهان

از جمله موارد مهم در توسعه پایدار منابع آب، تغذیه مصنوعی آبهای زیر زمینی می باشد . یکی از عوامل محدود کننده توسعه تغذیه مصنوعی، خصوصا در طرحهایی که در مناطق خشک و نیمه خشک اجرا می شوند پدیده مسدود شدگی خاک بستر تاسیسات نفوذی می باشد . در این راستا مطالعه ای در سال 1376 به منظور بازیابی سرعت نفوذ اولیه به روش لایروبی در سه طرح تغذیه مصنوعی اجرا شده در استان اصفهان (کهرویه، باغ سرخ و کاچک) انجام شد که شامل دو بخش صحرائی و آزمایشگاهی بود. مطالعات صحرایی بر اساس طرح متداخل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با تیمارهای آزمایش نفوذ بر روی سطح رسوب (T1) ، پس از لایروبی رسوب (T2) لایروبی رسوب و 5 سانتیمتر از خاک(T3) لایروبی رسوب و 10 سانتیمتر از خاک (T4) و لایروبی رسوب و 15 سانتیمتر از خاک(T5) و در سه تکرار اجرا شدد. در بخش آزمایشگاهی این مطالعه، برخی خصوصیات فیزیکی خاک محل طرح ها شامل رطوبت اولیه، دانه بندی و بافت خاک تا عمق 120 سانتیمتری تعیین شدند. نتایج حاصل از آزمایشها نشان داد که هرچه فاصله از ابتدای سیستم تغذیه مصنوعی زیاد باشد درصد ذرات ریز دانه، بخصوص رس، افزایش می یابد. بافت بستر تاسیسات نشان داد که در حوضچه های رسوبگیر به دلیل تشکیل صافی معکوس، ذرات رس نتوانسته اند به اعماق پایین نفوذ کنند، در صورتیکه در حوضچه های تغذیه این ذرات به اعماق پائین و گاه تا بیش از 40 سانتیمتر نفوذ کرده اند. کاربرد اعماق مختلف لایروبی باعث افزایش معنی دار سرعت نفوذ نهایی در تیمارهای T1 و T5 در طرح کهرویه 0/53 و 7/9 ، در طرح باغ سرخ 1/2 و 12/3 و در طرح کاچک 0/93 و 6/2 سانتیمتر در ساعت بدست آمد که نشانگر تفاوت قابل ملاحظه این تیمارهای T2 و T3 و T4 اکثرا از نظر آماری معنی دار نبود. لذا می توان چنین استنباط کرد که اگرچه ذرات رس در بعضی از حوضچه های تغذیه مصنوعی مورد مطالعه تا بیش از 40 سانتیمتر نفوذ کرده اند، اما مسئله انسداد تنها در 10 سانتیمتر بالایی خاک بستر تاسیسات شدید می باشد. مطالعه حاضر نشان داد که نفوذ پذیری طرح ها به کمتر از 20 درصد مقادیر اولیه خود رسیده اند و لایروبی تا عمق 15 سانتیمتری تنها توانسته حدود 80-70 درصد نفوذ اولیه این طحر ها را بازیابی کند. بازیابی سرعت نفود در اثر لایروبی لایه سطحی استخرهای رسوبگیر نسبت به حوضچه های تغذیه قابل توجه بود.