مطالعه اثرات دریاچه اورمیه بر خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و کانی شناسی خاک های منطقه دیزج دول، اورمیه

به منظور بررسی اثرات دریاچه اورمیه بر خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و کانی شناسی خاک ها در منطقه دیزج دول، 24 خاکرخ در دو ردیف اراضی در خاک های متاثر و غیرمتاثر از دریاچه اورمیه با مواد مادری، اقلیم و توپوگرافی مشابه مورد بررسی قرار گرفتند. طبق نتایج به دست آمده خاکرخ های متاثر از دریاچه دارای افق های ناتریک هستند و یونهای سدیم ناشی از آب دریاچه سبب تشکیل افق ناتریک در این خاکرخ ها گردیده است. تجزیه واریانس خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک ها نشان داد که مقدار کربن آلی، ظرفیت تبادل کاتیونی، هدایت الکتریکی، سدیم تبادلی،ESP و pH خاک های دو ردیف اراضی مورد مطالعه در سطح احتمال 1% تفاوت معنی داری داشتند ولی تفاوت ضخامت خاک، مقدار رس و کربنات کلسیم معادل خاک ها معنی دار نبود. مطالعات کانی شناسی نشان داد که کانی های رسی خاک های هر دو ردیف اراضی عمدتا اسمکتیت، ایلیت، کائولینیت، کلریت و ورمی کولیت می-باشند. منشا اسمکتیت و ورمی کولیت در این خاک ها عمدتا پدوژنیک بوده و از تغییر شکل ایلیت حاصل شده اند. در خاکرخ های متاثر از دریاچه، نوتشکیلی عامل اصلی تشکیل اسمکتیت می باشد. کانی های ایلیت، کلریت، کائولینیت عمدتا از مواد مادری به ارث رسیده اند. مقایسه نتایج خاک های دو ردیف اراضی نشان داد که پیشروی دریاچه اورمیه سبب حضور مقادیر کمتر کربن آلی، مقادیر بیشتر EC، سدیم تبادلی، ESP، CEC و pH و مقادیرخیلی بیشتر اسمکتیت در خاک های متاثر از دریاچه گردیده است.

Keywords:

آذربایجان غربی , افق ناتریک , کانی های رسی , نوتشکیلی