اقدامات اخیر برای خصوصی و رقابتی نمودن مدیریت بهره برداری و نگهداری شبکه های آبیاری و زهکشی

استفاده از همکاری مردم در امور کشاورزی و آبیاری از دهه 1340 همواره مورد توجه و تاکید دولت بوده است. ساختارهایی همچون تعاونیهای روستایی، شرکتهای سهامی زراعی، تعاونیهای تولید کشاورزی و غیره که عموما با الگوبرداری از سایر مناطق دنیا توسط دولت بنا شد، مبین عزم حکومت برای درگیر نمودن مردم در طرح های توسعه کشاورزی و آبیاری بوده است. دهه 1340 را می توان منشاء دگرگونیهای بزرگی در کشاورزی کشور دانست. اصلاحات ارضی که در اوایل این دهه آغازشد، ساختارهای اجتماعی و مناسبات اقتصادی روستاهای کشور را که در قالب سازمانهای سنتی شکل گرفته بود، دگرگون ساخته و پایه های کشاورزی سنتی را لرزاند. از سوی دیگر سرمایه گذاریهای عظیم دولت درمناطق مستعد کشاورزی که در قالب ساخت سدهای بزرگ و شبکه های آبیاری و زهکشی وسیع به انجام رسید، عملا چهره کشاورزی کشور را تغییر داد. عوامل مهمی همچون بر هم ریختن ساختارها ونهادهای سنتی اجتماعی و اقتصادی روستاها و کاربرد تکنولوژی مدرن در آبیاری (که تخصصهای جدیدی را طلب میکرد) و موفقیت کم طرح های جلب مشارکت مردم در بهره گیری از امکانات جدید، موجب شد که روز به روز نقش دولت در مدیریت مصرف آب کشاورزی افزایش یافته و متقابلا مردم مشارکت محدودتری در فرآیند تولید کشاورزی و اداره تاسیسات آبیاری جدید، عهده دار شوند. طولی نکشید که عوارض ناشی از این استراتژی دولت به شکل بازدهی پایین آبیاری در شبکه ها، عدم توانایی در تامین هزینه ها، استهلاک زودرس تاسیسات، خرد شدن اراضی کشاورزی و نارضایتی مصرف کنندگان آب شبکه ها و غیره ظاهر شد. بخصوص بروز انقلاب اسلامی که با کمرنگ شدن نقش دولت در اداره امور کشاورزی مناطق همراه بود، این عوارض را تشدید نمود. چند سالی پس از انقلاب اسلامی مجددا سیاستهای جلب مشارکت مردم در اداره تاسیسات آبیاری در قالب برنامه های پنج ساله شکل گرفت.