موانع و محدودیتهای اصلی در فعالیت شرکت های بهره برداری

از دیرباز در کشور ما، انجام مطالعات پایه و تخصصی در زمینه توسعه و بهبود بهره برداری از منابع آب و خاک در نقاط مختلف مملکت و طراحی و اجرای پروژه های احداث شبکه های آبیاری و زهکشی، در زمره وظایف دولت محسوب شده و تاکنون نیز تعداد قابل ملاحظه ای از شبکه های مذکور، احداث و راه اندازی شده اند. در این مقوله، آنچه که تا مدتها مغفول مانده و اهمیت و جایگاه شایسته خود را باز نیافته بود، خدمات پس از راه اندازی شبکه ها یعنی بهره برداری از آنها بصورت علمی و مطابق با مبانی طرح اولیه و با هدف گیری افزایش بهره وری واحد آب مصرفی بود. نقصان راندمان آبیاری و اتلاف بیش از حد آب کشاورزی، کاهش عمر مفید تاسیسات آبیاری، افزایش هزینه های مدیریت بهره برداری و نگهداری از شبکه های آبیاری و تزاید زیانهای مالی دولت و بسیاری نارسایی های دیگر از این دست، خوشبختانه طی ساله ای اخیر، توجه متولیان امر را بر انگیخت تا مقوله ای به نام «بهره برداری و نگهداری از شبکه های آبیاری» را بعنوان امری ضروری تلقی و عوامل لازم در جهت عملیاتی کردن آن رامحقق نمایند. یکی از مهمترین عوامل فوق، تشکیلاتی بود که می بایست رو در رو با آب بران شبکه های آبیاری، نسبت به بهره برداری از آن اقدام و در نگهداری از تاسیسات شبکه، اهتمام لازم را بکار گیرد. پس از طی یک روند خاص، نهایتا موسساتی تحت عنوان شرکتهای بهره برداری و نگهداری از شبکه های آبیاری تاسیس و شروع بکار نمودند. اهدافی که برای این موسسات پیش بینی شده بود، تا حد زیادی تحقق نیافت و محدودیتهای زیادی در این زمینه، عملکرد آن را تحت تاثیر قرار داد بگونه ای که در حال حاضر، مساعی قابل توجهی بمنظور دستیابی به راهکارهای برای برون رفتن از این وضعیت بکار گرفته شده و می شود، ولی هنوز به نتیجه مطلوبی منجر نگردیده است. در این نوشتار، سعی شده است مهمترین و اصلی ترین موانع در رابطه با فعالیت بهینه شرکت های بهره برداری از ابعاد گوناگون بررسی و شناسایی شده و راهکارهای ممکن نیز ارائه گردد.