بررسی اثرات تغییر جنسیت در نظام حقوقی ایران تاکیدی بر عقد نکاح، اولاد(حضانت و ولایت) و ارث

در قراردادهایی که نوع جنسیت نقش اساسی دارد(مانند ازدواج) قرارداد از تاریخ تغییر جنسیت باطل میشود و بر حقوق مکتسب پیش از آن اثری نخواهد داشت. در مورد نکاح با تغییرجنسیت یکی از طرفین یا هر دو طرف، عقد نکاح منفسخ می گردد، اگر در خلال مدت نکاح تغییر جنسیت انجام شده باشد و دو جنس مخالف، هم جنس شده اند. اقتضاء و امکان بقای عقد از بین می رود و در نتیجه عقد منفسخ می شود. برای مهریه نیز در صورت آمیزش قبل از تغییر جنسیت یکی از زوجین، تمام مهر باید پرداخت شود و در صورت عدم آمیزش نیز زوج باید نصف مهر را بدهد. در مورد نفقه نیز نظر به اینکه ممکن است که زن مذکور حامل باشد، لذا به منظور جلوگیری از اختلاط نسل، لازم است تا سه طهر عده نگاه دارد مگر اینکه زن یائسه باشد یا تغییر جنسیت شوهر قبل از مواقعه و آمیزش صورت گرفته باشد و اگر احیانا زن حامل باشد تا وضع حمل باید عده نگاه دارد. در مورد حضانت، با تغییر جنسیت پدر، مستنبط ازمواد 1168 تا 1179 قانون مدنی می توان گفت پدر که در عرف به مرد اطلاق می شود، وجود ندارد و یا اوصاف و خصوصیات پدری در فرد تغییر جنسیت یافته وجود ندارد و حتی ممکن است این فرد شوهر هم بکند. در این صورت، مادر حق و تکلیف حضانت طفل را برعهده خواهد داشت اما اگر مادر تغییر جنسیت دهد در این صورت عرفا مادر طفل محسوب نمی شود و حضانت فرزند به او تعلق نمی گیرد. با تغییر جنسیت پدر، تغییر جنسیت او موجب قطع رابطه ی پدری او از مورث نمی شود یا اگر مادر مورث محسوب می شد، تغییر جنسیت موجب زوال این نسبت نمی شود. در نتیجه، ارث می برد. اما اگر شخص تغییر جنسیت داده، در گروه خویشاوندان طولی نزولی یا خویشاوندان خط اطراف یا عرضی قرار گیرد، تغییر جنسیت بر میزان سهم الارث او تاثیر خواهد گذاشت و نسبت این اشخاص با میت به اعتبارجنسیت زمان مرگ او تعیین می گردد. در خصوص سهم الارث فرد تغییر جنسیت داده از والدین خویش نوع جنسیتوارث در زمان فوت مورث ملاک عمل است و در مورد ارث والدین تغییر جنسیت داده از فرزند خویش باید گفت که ملاک، جنسیت وارث در زمان انعقاد نطفه ی مورث است و تغییر جنسیت پدر و مادر تاثیری در میزان سهم الارث آنها از فرزندانشان ندارد و کما فی سابق پدر 3 / 2 و مادر 3 / 1 ارث می برند

Keywords:

تغییر جنسیت , عقد نکاح , اولاد , حضانت , ولایت , ارث.