در سال های اخیر؛ به ویژه در طی برنامه های سوم و چهارم اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی برافزایش کارایی و
گسترش رقابت در
اقتصاد ایران بسیار تاکید شده است. نکته قابل توجه در مورد
اقتصاد ایران این است که بخش قابل توجهی از اقتصاد تحت کنترل و در
انحصار دولت میباشد و علاوه بر این سایه سنگین انواع رانت ها و امتیازات بر
اقتصاد ایران تحمیل شده که این خود نه تنها موجب اخلال در تخصیص منابع و کاهش کارایی
اقتصاد ایران شده؛ بلکه با ملاحظات عدالت خواهانه سازگار نیست . در حال حاضر در کشور ما انحصارات اقتصادی دولتی را میتوان به سه دسته تقسیم کرد: دسته اول، انحصاراتی است که مستقیما به موجب قوانین خاص ایجاد شده اند؛ دسته دوم، انحصاراتی است که وجود آنها زمینه قانونی خاصی ندارد، اما در عمل به دلایلی حالت انحصاری دارند؛ و دسته سوم، انحصاراتی است که به دلیل سرمایه و امکانات دولت در جهت حذف رقبا، قدرت انحصاری یافته اند. در این مقاله به بررسی و شناخت عوامل ایجاد کننده انحصار در صنایع ایران به صورت مختصر پرداخته شده است.