ارزیابی عملکرد سیستم حمل و نقل مترو با استفاده از تکنیک های اقتصاد مهندسی و تحلیل پوششی داده با رویکرد توسعه حمل و نقل پایدار (مطالعه موردی: کلان شهر تهران)

حملونقلپایداربهعنوانیکیازعواملاصلیوتاثیرگذاربرشرایطوویژگی­هایاقتصادی،اجتماعیوزیست محیطیجامعه،میتوانددرجریانتغییر،تحولوتکاملهرجامعهایمورداستفادهقرارگیرد.مترو (­قطار شهری­) در شبکه حمل و نقل شهری به صورت پاک­، سالم ، سریع و ایمن  نقش انکار ناپذیری در حل مسائل اقتصادی­، اجتماعی و زیست محیطی ناشی از معضل ترافیک دارد. دراینپژوهشخطوط متروی کلانشهرتهرانبا رویکرد پایداریحملونقل توسط 8 شاخص هزینه و 6 شاخص منفعت و  در مجموع 14 شاخصمورد بررسی قرارگرفت. به منظور تحلیل داده­ها و ارزیابی عملکرد خطوط مترو در ابتدا از روش­های اقتصاد مهندسی؛ نسبت منفعت به هزینه­ BCR، ارزش هم ارز یکنواخت سالانه EUAW و ارزش فعلی خالص NPW، خطوط 1 تا 5 مترو کلانشهر تهران مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس از روش تحلیل پوششی داده­ها (DEA) که میزان کارایی واحد های کارا (خطوط مترو) را نشان می­دهد، به عنوان روشی مکمل و جهت قابلیت اطمینان بیشتر به جهت تحلیل نتایج خطوط مترو استفاده گردید. نتایج این پژوهش نشان دادکهخط 2 متروی تهرانبه عنوانپایدارترینخطازنظرمجموعشاخص­هایاقتصادی­، اجتماعی و زیست محیطی قرارگرفتهوخط 3 کمترینمیزانپایداریرادارامی­باشد.همچنین توسط تحلیل پوششی داده­ها (­DEA­) مشخص گردید خطوط 1،2،4،5 از لحاظ ارزیابی عملکرد مورد قبول و خط 3 قابل قبول نمی­باشد،­ خط 3 در ارزیابی به هر دو روش دارای غیر قابل قبول ترین خط از منظر پایداری عملکرد در حمل و نقل می باشد.

Keywords:

حمل و نقل پایدار , مترو , شاخص های اقتصادی اجتماعی زیست محیطی , BCR , DEA