بهره گیری از حمل و نقل سریع السیر برای تمرکز زدایی از تهران

در این مقاله تلاش شده است تا راهکاری عملی برای معضل جمعیت کلان شهری و حمل و نقل این جمعیت در سطح کلان شهر تهران و اطراف آن ارائه گردد به گونه ای که بتوان ظرف مدت 5 الی 10 سال به تثبیت جمعیت در این شهر و میل به کاهش آن با توجه به اولویتهای حمل ونقل عمومی دست یاف. در حال حاضر بر اساس تخمین حدود 12 میلیون نفر جمعیت شب خواب و 15 میلیون نفر جمعیت روزانه در تهران وجود دارد که این خود موجب حدود بیش از 10 میلیون سفر روزانه داخل شهری در داخل و اطراف تهران بزرگ می گردد. همچنین تعداد بیش از 3 میلیون خودروی شخصی در سطح این شهر به امر جابه جایی مشغول هستند که عمدتا تک سرنشین می باشند. لذا با تعداد اندک خودروهای حمل ونقل عمومی و مترو که البته آن هم در ساعات اوج بازگشت مردم دچار نقصان خدمات دهی می گردد (به ساعات تفطیلی شرکت واحد و مترو) ترافیک در ساعات خاصی به شدت افزایش می یابد. با در نظر گرفتن میزان متوسط زمانی که هر فرد روزانه در ترافیک به سر می برد (دو ساعت) به رقم سنگین اتلاف وقت به میزان 2283 نفر سال به طور روزانه دست می یابیم. آمارهای موجود از درآمد سرانه 7000 $ برای ایران سخن می گویند که چنانچه سهم دولت در این درآمد را فقط 200$ درنظر بگیریم، به رقم شگفت انگیز 456600$ خواهیم رسید. این رقم گویای واقعیت تلخی است که به جای صرف سازندگی کشور، صرف اتلاف در ترافیک می گردد. در این محاسبه از ارقام بار مالی مربوط به اضافه مصرف سوخت، آلودگی هوا، فرسایش ، هزینه های وزارت بهداشت و … صرف نظر گردیده است. در طرح پیشنهادی آمده است چنانچه بتوان راه آهن سریع السیر داخل تهران و بین تهران و شهرهای اطراف تا شعاع 300 کیلومتری احداث نمود، با توزیع مناسب تر امکانات پیشرفته شهر نشینی در شهرها و مناطق خارج از مرکز و همچنین اجرای سیاست های تشویقی برای خروج از تهران، نرخ علاقه مندی به زندگی در تهران کاهش خواهد یافت و از سوی دیگر برای بسیاری از متخصین کشور نیز امکان زندگ یدر شهرهای حوزه 300 کیلومتری و کار در مرکز فراهم خواهد شد. چرا که برای بسیاری از مردم فاصله زمانی بین محل زندگی و کار به حدود یک و نیم ساعت می رسد و با در نظر گرفتن اولویت های محل زندگی ترجیح می دهند با وسایل حمل و نقل سریع تا شعاع 200 – 300 کیلومتری به خارج از تهران نقل مکان نمایند. به این منظور، حداقل 2000 کیلومتر ریل گذاری جدید لازم است و کل رقم سرمایه گذاری بر حسب دلار به رقم 70،875،000،000 $ بالغ خواهد شد. هزینه اجرای طرح از محل صرفه جویی سوخت، عدم اتلاف وقت در ترافیک و سایر صرفه جویی های دولتی خواهد بود و منابع دراز مدت آن پس از اتمام دوره بازگشت سرمایه می تواند صرف توسعه مناطق شهری و روستایی دوردست گردد.

Keywords:

حمل و نقل سریع السیر , تمرکززدایی , ترافیک