بررسی ویژگی های مورفولوژیکی فرسایش آبکندی در حوزه آبخیز بردبر(استان چهارمحال و بختیاری)

بخش کشاورزی و منابع طبیعی به عنوان بزرگ ترین ارکان تولید و اشتغال برای دسترسی به اهداف توسعه پایدار، بیشترینوابستگی را به خاک دارا می باشند. از دست رفتن خاک حاصلخیز در حوزه های آبخیز کشور، روز به روز از توان تولیدمحصولات کشاورزی و دامی کاسته و باعث نابودی سرمایه های زیربنایی و اساسی کشور شده است. در این بین فرسایشآبکندی از اشکال پیشرفته و حاد فرسایش آبی است که دلالت بر تلفات خیلی زیاد خاک سطحی دارد. تحقیق حاضر با هدفبررسی آبکندها از لحاظ خصوصیات ریخت شناسی، خاکشناسی و کاربری اراضی در حوزه آبخیز بردبر استان چهارمحال وبختیاری انجام گرفت تا در جهت جلوگیری از ایجاد آبکندها، نحوه کنترل آن ها و جلوگیری از خسارات حاصله بتوان گام هایاساسی برداشت. در این تحقیق پس از شناسایی آبکندها در منطقه به کمک تفسیر عکس های هوایی و بازدیدهای صحرایی،سه آبکند معرف جهت اندازه گیری خصوصیات ریخت شناسی آن ها انتخاب شد. همچنین به منظور اندازه گیری شاخص هایفیزیکی و شیمیائی خاک، از سر و بدنه آبکندهای معرف، نمونه خاک تهیه و به آزمایشگاه ارسال گردید. نتایج حاصله نشانداد که میانگین طول آبکندهای منطقه 580 متر اندازه گیری شده است. میانگین عرض و عمق آبکندها در مقطع 50 % طولآن، به ترتیب 4/8 متر و 2/3 متر اندازه گیری شده است. آبکندهای مورد تحقیق از نظر عمق در کلاس متوسط (1تا 10 متر) قرار می گیرند. نیمرخ عمودی پیشانی آن ها بیشتر به صورت مایل و شکل مقطع عرضی آن ها V شکل می باشد. بافت خاک درلایه سطحی و عمقی دارای درصد سیلت بالایی است. میزان شوری خاک کمتر از یک دسی زیمنس بر متر و ظرفیت تبادلکاتیونی نمونه ها 18/9 میلی اکی والان در 100 گرم می باشد. شیب زمین، سیل، تغییر کاربری اراضی، تخریب پوشش گیاهی و جاده سازی از مهمترین عوامل ایجاد آبکند در منطقه به شمار می آیند.

Keywords:

فرسایش آبکندی , پیشانی آبکند , ریخت شناسی , کاربری اراضی , بردبر