قواعد بصری حاکم بر طراحی در نگارگری ایرانی و ساختار پرسپکتیو در نگارگری دوره صفوی(مکتب تبریز)

این پژوهش با هدف تبیین قواعد بصری حاکم بر طراحی در نگارگری دوره صفوی (مکتب تبریز)، و چگونگی تاثیرگذاری آنها بر ساختار پرسپکتیو انجام شده است. به این منظور یک اثر منتخب از شاهنامه شاه تهماسبی، با روشتوصیفی- تحلیلی و بر اساس اسناد کتابخانهای مطالعه میشود. یافته ها گویای این هستند که بر اساس متون تاریخی، شیوه سنتی آموزش نگارگری ایرانی در دوره صفوی، بر پایه هفت اصلی شکل گرفته است که از جمله ویژگی آنها چکیده نگاری بر پایه اصول ریاضی و غلبه نگرش قائم بر ساختار آنها است. این عوامل در مجموع تعیین کننده و محدود کننده ساختار پرسپکتیو در نگارگری ایرانی هستند. بررسی انواع ساختار پرسپکتیو در نگاره منتخب، گویای این نکته است که به لحاظ فنی امکان تجسم فضا براساس زاویه دید ناظر فرضی در نگارگری ایرانی فراهم نبوده است، و به تبع آن نگارگران متناسب با اصول هفتگانه پیرو قاعده ای کلی بوده اند که براساس آن طرحهای ساده هندسی و شبه هندسی دایره و بیضی راهبر حالات و مواضع پیکره ها و اشیاء بر اساس زاویه دید قائم بوده اند. زاویه دید قائم با نگاه موازی و انتزاعی از بالا و انعکاس آن به صورت هندسی امکان پذیر است.

Keywords:

نگارگری ایرانی , مکتب تبریز دوم , هفت اصل نگارگری ایرانی , پرسپکتیو.