بررسی تغییرات نیتریت و نیترات در منابع آب شرب شهر هفشجان در خلال سال های ۸۶ تا ۸۸

آب های زیر زمینی از مهمترین منابع آب شرب به شمار می روند. جهت بررسی آلودگی آب های زیرزمینی از پارامترهای کیفی آب استفاده میگردد. به عنوان نمونه هرگاه افزایش کلرایدها با افزایش نیتریت همراه باشد آلودگی آب قطعی است. در این مقاله کیفیت آب زیرزمینی شهری هفشجان و عوامل موثر بر آن، در طی سال ۸۶ تا ۸۷ مورد بررسی قرار گرفته است. این تحقیق مطالعه ای توصیفی است که تاثیر شرایط مختلف محیطی را بر کیفیت آ بهای زیرزمینی از نظر آلاینده های نیتریت، نیترات و کلرور نشان می دهد. جمعیت مورد مطالعه چاه های آب شرب موجود در شهر هفشجان در خلال سال های ۸۶ تا ۸۸ می باشد. بدین ترتیب منطقه مورد نظر با توجه به جهت حرکت آب های زیرزمینی زونبندی شده و کلیه چاه های موجود در مدار انتخاب گردیدند. نمونه برداری به صورت لحظه ای انجام گرفت و آزمایشات نیتریت، نیترات، و کلرور با استفاده از دستگاه اسپکتوفتومتر Dr۵۰۰۰ انجام گرفت. با توجه به استاندارهای کشورمان میانگین غلظت نیتریت در کل چا هها ۱۶./. و در چا ههای شماره ۱، ۲، ۴، ۶ به ترتیب برابر با ۰۲۶/.، ۰۱۲/.، ۰۱۸/.، و ۰۰۸/. میلی گرم در لیتر برحسب یون نیتریت است. حداکثر مقدار نیترات در چاه شماره ۲ و در تابستان ۸۶ تعیین شده است. چاه شماره ۱ دارای تغیرات نسبتا اندکی است. چاه شماره ۶ دارای بیشترین تغییرات در میزان یون کلرور است. همچنین برای مقایسه فصلی نتایج با استاندارد از آزمون T-test استفاده گردید. محل استقرار چاه (کاربری اراضی مناطق همجوار چاه) و همچنین وقوع خشکسالی بیشترین تاثیر را بر کیفیت آب موجب شده است. بدین ترتیب بیشترین آلودگی ها مربوط به چا ه های شماره ۱، ۲ و ۴ و کمترین میزان آلودگی مربوط به چاه شماره ۶ است. از نظر آماری اختلاف معنی داری (p<۰/۰۵) در نتایج حاصل از فصول بهار و پاییز مشاهده گردید. همچنین رابطه معنی داری بین غلظت آلاینده های مورد نظر و عمق چاه ها برقرار است R=./۷۵ و p./۰۰۵). بنابراین چنین استنباط می شود که چاههای مستقر در مناطق مسکونی و کشاورزی به دلیل امکان نفوذ آلاینده ها به چاه دارای شرایط مناسب تری برای نفوذ آلاینده های مورد نظر می باشند که نیازمند سنجش مستمر آلاینده های مذکور می باشند.

Keywords:

نیتریت و نیترات , آب زیرزمینی , آلودگی , هفشجان