برخی اثرهای مصرف زیاد نانو مواد در تغذیه گیاهان

  ورود نانوفناوری به عرصه­های مختلف علمی و صنعتی، دستاوردهای نوینی را ایجاد کرده است. این فناوری با کوچک کردن اندازه مواد موجب بروز ویژگی هایی از آنها می­شود که قبلا وجود نداشت یا محسوس نبود. هرچند نانوفناوری موجب بهبود برخی ویژگی­های کودها شده است و بررسی های متعددی اثرهای مثبت آنها را در گیاهان مختلف گزارش کرده­اند اما باید متذکر شد که اکثر این بررسی ها آزمایشگاهی بوده و مدت رشد گیاهان بسیار کوتاه در نظر گرفته شده و در بسیاری از موارد نیز تنها به جوانه­زنی بذرها اکتفا شده است. به­علاوه، گزارش های زیادی نیز وجود دارند که پی آمدهای مصرف نانومواد را در گیاهان نشان می­دهند. برای مثال، نانوذرات عناصری همچون آلومینیم، آهن، روی، تیتانیم، نیکل و نقره، نانوذرات هیدورکسی آپاتیت و نانو لوله­های کربنی در گیاهان پیاز، ماش، چچم، برنج، لوبیا، ذرت، خیار، سورگوم و گوجه­فرنگی موجب کاهش رشد شده است. بنابراین، لازم است قبل از استفاده از نانومواد به عنوان کود، پژوهش های کاملی از تعامل آنها با گیاهان و سرنوشت نهایی این مواد در گیاه و زنجیره غذایی انجام شود. از طرف دیگر، چون گیاهان در ابتدای زنجیره غذایی قرار دارند ورود و تجمع نانومواد به داخل آنها، می­تواند موجب ورود نانومواد به زنجیره غذایی شده و نانومواد را به سطوح بالاتر این زنجیره و به ویژه انسان­ها انتقال دهد. این مقاله به بررسی اثر غلظت­های زیاد نانومواد بر رشد برخی گیاهان، آسیب­های ناشی از آنها و نیز توان جذب و انباشتگی نانوذرات توسط گیاهان می­پردازد.

Keywords:

تغذیه گیاه , زنجیره غذایی , نانوفناوری , نانوکو