عوامل مؤثر بر تأمین مالی بهینه مخارج دولت در اقتصاد ایران

مالیات و حق الضرب پول به عنوان دو منبع درآمدی عمده برای تأمین مالی مخارج دولت می باشند. بهره گیری همزمان دولت از این دو منبع درآمدی سبب می شود تا دولت ها بتوانند به طور بهینه مخارج خود را تأمین مالی سازند. از طرفی انتخاب دولت بین مالیات و حق الضرب پول برای تأمین مالی مخارج خود تحت تأثیر دو عامل بنیادی به نام های استقلال بانک مرکزی و جهت گیری سیاسی دولت ها قرار می گیرد. در این تحقیق اثر استقلال بانک مرکزی بر الگوی تأمین مالی بهینه مخارج دولت در فصل سوم 1368 الی فصل دوم 1387 برای سه دولت سازندگی، اصلاحات و عدالت محور به طور مجزا مورد تحلیل قرار گرفته است، همچنین در این تحقیق با مقایسه سه دولت مذکور، اثر جهت گیری سیاسی دولت ها در جهت کاهش یا افزایش نرخ تورم مورد بررسی قرار می گیرد. الگو به روش خود توضیح با وقفه های گسترده (ARDL) برآورد شده است. نتایج حاصل از برآورد الگو حاکی از اثر مثبت و معنادار میان مالیات و حق الضرب پول در سه دولت سازندگی، اصلاحات و عدالت محور می باشد. به گونه ای که در سه دولت، دولت ها با به کارگیری همزمان مالیات و حق الضرب پول توانسته اند مخارج خود را به طور بهینه تأمین مالی سازند. بر اساس نتایج به دست آمده نیز انتخاب سه دولت سازندگی، اصلاحات و عدالت محور بین مالیات و حق الضرب پول جهت تأمین مالی محارج خود به ترتیب در جهت افزایش، کاهش و افزایش اتکا بر حق الضرب پول بوده است. به علاوه براساس نتیجه حاصل شده، جهت گیری سیاسی دولت سازندگی، اصلاحات و عدالت محور به ترتیب در جهت افزایش، کاهش و افزایش نرخ تورم پیش برده شده است.

Keywords:

تأمین مالی بهینه مخارج دولت , استقلال بانک مرکزی , جهت گیری سیاسی دولت ها , خود توضیح با وقفه های گسترده (ARDL)