بررسی واکنش ارقام مهم آنتوریوم به ویروس موزاییک خیار (CMV) در شرایط گلخانه

با توجه به توسعه روزافزون کشت گیاهان زینتی در ایران (حدود 5000 هکتار) و خسارت ناشی از بیماری های ویروسی در آن ها، بررسی حساسیت ارقام مختلف گل های شاخه بریده به عوامل ویروسی بیماری زا ضروری می باشد. یکی از راه های توسعه صادرات و افزایش کیفیت گیاهان زینتی در بازارهای داخلی استفاده از ارقام مقاوم و یا متحمل به بیماری های ویروسی می باشد. گل آنتوریوم به دلیل شکل ظاهری و ماندگاری زیاد از گل های مهم شاخه بریده با رتبه دوم جهانی است، که در ایران نیز با توجه به بازارپسندی خوبی که دارد، سطح زیرکشت بالایی دارد. یکی از مهم ترین بیماری های ویروسی که تاکنون از روی آنتوریوم در ایران و دنیا گزارش شده، ویروس موزاییک خیار (CMV (Cucumber mosaic virus است. طبق تحقیقات انجام شده بر روی بیماری های ویروسی گیاهان زینتی در سال های اخیر مشخص شد که، واکنش ارقام گل آنتوریوم از جهت حساسیت به بیماری های ویروسی متفاوت است. جهت بررسی واکنش ارقام مهم آنتوریوم (عاری از ویروس مورد بررسی در این تحقیق) موجود در کشور، 14 رقم مختلف از ارقام تجاری موجود در بازار شامل: کارناوال،کالور، رزا، آنجل، پیستاچ، پرزنس، سیمبا، کالیستو، وایت، زاویا، فانتزیا، میدوری، فایر و میلیون از جهت میزان حساسیت به ویروس CMV در شرایط گلخانه با رطوبت و درجه حرارت مناسب و کنترل شده، بر اساس روش های توصیفی واکنش ارقام مایه زنی شده با ویروس CMV و نمره دهی بر اساس علایم مورفولوژیکی مورد بررسی قرار گرفتند. در ارزیابی به روش آماری طرح کاملا تصادفی، ارقام از نظر علایم مورفولوژیک به 12 گروه تقسیم شدند. رقم کالور با بیشترین شدت بیماری (2/25) با قرار گرفتن در یک گروه نسبت به بقیه ارقام به عنوان حساس ترین و رقم وایت و فانتزیا با کمترین شدت بیماری (1/06) و قرار گرفتن در یک گروه آماری به عنوان متحمل ترین ارقام محسوب شدند و بقیه ارقام در حدواسط قرار گرفتند. تمامی ارقام مایه زنی شده با جدایه ویروس CMV، توسط روش سرولوژیکی الایزای مستقیم با آنتی بادی چندهمسانه ای اختصاصی ویروس CMV مورد آزمایش قرار گرفته و از جهت بیشترین و کمترین درصد آلودگی به ویروس تعیین شدند. از این معیار نیز برای تعیین حساسیت ارقام به ویروس استفاده گردید. بر اساس نتایج حاصل از آزمون الایزای ارقام آنتوریوم مورد بررسی تمام ارقام به رنگ سفید، قرمز و ارقام به رنگ صورتی به ویروس CMV حساس بودند. اما در اغلب موارد ارقام به رنگ قرمز (کالور، میلیون، فایر) بیشترین حساسیت و ارقام به رنگ سفید (وایت، فانتزیا) حساسیت کمتری نسبت ویروس موزاییک خیار داشتند. بنابراین دو رقم وایت و فانتزیا به عنوان ارقام مقاوم آنتوریوم به ویروس CMV معرفی می شوند.کلمات کلیدی: آنتوریوم- ویروس- CMV- ارقام- ارزیابی مقاومت