بررسی سازگاری و پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ های امید بخش گندم نان در آزمایش های یکنواخت سراسری مناطق سرد و معتدل دیم

به منظور بررسی سازگاری و پایداری عملکرد دانه ارقام و لاینهای پیشرفته گندم نان در مناطق سردسیر و معتدل دیم آزمایشی با شرکت 22 لاین به همراه دو رقم شاهد باران و اوحدی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار به مدت سه سال زراعی(96 – 1393 ) در 10 ایستگاه تحقیقاتی ( مراغه، قاملو، سرارود، قیدار، خراسان شمالی (شیروان)، مرکزی، اردبیل، همدان، مشهد و ارومیه) مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب کلیه مناطق نشان داد که اثر اصلی سال معنی دار ولی اثر اصلی مکان غیر معنی دار، اثر متقابل سال × مکان در سطح احتمال 1 درصد معنی دار بود. اثر اصلی ژنوتیپ در سطح 5 درصد، اثر متقابل ژنوتیپ × مکان، اثر متقابل ژنوتیپ × سال غیر معنی دار ولی و اثر متقابل ژنوتیپ × سال × مکان در سطح یک درصد معنی دار بود. بر اساس نتایج بدست آمده از کل ایستگاههای تحقیقاتی در طی سه سال ارزیابی (96-1393) ارقام و لاینهای شماره 1، 2، 22 و 24 به ترتیب با 2144، 2014، 2059 و 2024 کیلوگرم دارای عملکرد دانه بیشتری داشتند. نتایج تجزیه پایداری براساس متد غیر پارامتری رتبه بندی نشان داد که ارقام و لاینهای شماره 1، 10، 12، 16 و 21 در زمره ژنوتیپهای پایدار قرار داشتند. بر اساس روش GGE بای پلات ژنوتیپ شماره 1 ،2 و 24 و 2 از پایدارترین ژنوتیپ ها محسوب می شوند.در مجموع بر اساس نتایج گروهبندی در مجموع لاینهای شماره 22 ، 14 و 15 برای معرفی به پروژه تحقیقی ترویجی انتخاب شدند .واژه های کلیدی :گندم، سازگاری، پایداری، عملکرد دانه ،زودرسی، منطقه سرد و معتدل دیم