بررسی امکان کنترل تلفیقی علف هرز سس در مزارع چغندرقند

به منظور بررسی امکان مدیریت تلفیقی علف هرز سس در مزارع چغندرقند، آزمایشی دو ساله(در سالهای 1394 و 1395) در استان البرز و آذربایجان غربی به اجرا در آمد. طی این آزمایش تاثیر زمان تهیه بستر بذر، تاریخ کاشت ، نوع و دوز علف کش در قالب آزمایش کرتهای دوبار خرد شده به اجرا درآمد. بستر کاشت به عنوان عامل اصلی در دو سطح(شامل تهیه بستر بذر بطور کامل در پاییز و بهار)، تاریخ کاشت (25 اسفند و 25 فروردین) به عنوان عامل فرعی و نوع و دوز علف کش (پروپیزامید و اتوفومزیت در دوزهای توصیه و 25 درصد کمتر و 25 درصد بیشتر از مقدار دوز توصیه) به عنوان عامل فرعی فرعی (به صورت فاکتوریل) در نظر گرفته شد. ارزیابی تیمارهای آزمایشی از طریق تعیین وزن تر و خشک علف هرز سس و در نهایت عملکرد ریشه چغندرقند انجام شد. نتایج دو سال این آزمایش در هر دو منطقه کرج و میاندوآب حاکی از عدم تاثیر معنی دار زمان تهیه بستر بذر و تاریخ کاشت بر وزن تر سس بود اما نوع علف کش و دوز مصرف آنها این صفت را تحت تاثیر قرار دادند. این در حالی بود که وزن خشک سس تحت تاثیر معنی دار کلیه تیمارها قرار گرفت. بررسی مقایسه میانگین ها در سال اول نشان داد که وزن خشک سس در کرج و در تیمار تهیه بستر بذر در پاییز با میانگین 3/3 گرم در 25 صدم متر مربع بیشتر از زمانی است که بستر بذر در بهار تهیه شد(با میانگین 3/2 گرم). این صفت در میاندوآب تحت تاثیر زمان تهیه بستر بذر قرار نگرفت. وزن خشک سس در هر دو منطقه و در تاریخ کاشت اول کمتر از تاریخ کاشت دوم بود(5/1 در مقابل 1/4 گرم برای منطقه کرج). در مقایسه بین دو علف کش، علف کش پروپیزامید در هر دو منطقه و در هر دو سال نسبت به علف کش اتوفومزیت سس را بهتر کنترل کرد و دوز مناسب برای کنترل نیز دوز توصیه شده بود. ارزیابی چشمی سطح آلودگی سس در کرتهای آزمایشی نیز نتایج فوق را تایید کرد. عملکرد ریشه چغندرقند از دیگر صفاتی بود که تحت تاثیر تیمارهای آزمایش قرار گرفت. این صفت در تیمار تهیه بستر بذر در بهار بیشتر از تیمار تهیه بستر بذر در پاییز بود (4/28 در مقابل 9/21 تن در هکتار) ولی تاریخ کاشت تاثیر معنی داری بر آن نگذاشت. در بین دو علف کش، کاربرد پروپیزامید به دلیل کنترل بهتر سس عملکرد ریشه بیشتری را به دنبال داشت(4/45 تن در هکتار در مقایسه با 1/37 تن در هکتار به ترتیب برای پروپیزامید و اتوفومزیت) و با افزایش دوز مصرف آنها، عملکرد ریشه افزایش یافت(2/36 ، 43 و 5/44 تن در هکتار به ترتیب برای دوزهای پایین، توصیه شده و بالاتر از مقدار توصیه). واژه های کلیدی: انگل، سس، چغندرقند، کنترل غیر شیمیایی، تاریخ کاشت