انتقال ترانسلوکاسیون های 1AL.1RS و 1BL.1RS گندم- چاودار به ارقام گندم دیم از طریق تلاقی و شناسایی مولکولی آنها با استفاده از مارکرهای مبتنی بر PCR

بازوی کوتاه کروموزوم 1RS چاودار (Secale cereal) حامل ژن های مقاومت به تنشهای زنده و غیر زنده میباشد و منبع با ارزشی برای اصلاح گندم نان (Triticum aestivium)برای تحمل به تنش ها به شمار میرود. بازوی 1BL.1RS و 1AL.1RS از چاودار بهطور وسیعی در جهان در برنامه های اصلاحی گندم استفاده شده است. در این تحقیق جهت بررسی توزیع و نوع بازوی 1RS تعداد 36 رقم و لاین گندم نان شامل 22 لاین پیشرفته، ارقام گندم دیم آذر2، اوحدی، رصد، سبلان، کریم، ریژاو و هما، ژرم پلاسم بین المللی از جمله ارقام فلات (Seri82)، Kavkaz، TAM، Amigo به همراه ژنوتیپ های 21thFAWWON-236 و 21thFAWWON-244 و ژنوتیپ گندم Chiness spring به عنوان کنترل مثبت و یا منفی برای برای ترانسلوکاسیون های مورد نظر با استفاده از نشانگرهای اختصاصی مبتنی برDNA چاودار وتکنیکPCR، بااستفاده از3 پرایمر اختصاصی چاودار RyeR3/F3، O-SEC5/A و PAW161 مورد مطالعه قرار گرفتند. استفاده از پرایمرهایRyeR3/F3 و PAW161 حضور بازوی 1RSرا در بیشتر لاین های امیدبخش موردبررسی تایید کرد. ارزیابی تمایز بین ترانسلوکاسیون های 1BL.1RS و 1AL.1RS با استفاده از پرایمر O-SEC5/A نشان دادکه هیچکدام از لاینهای امیدبخش و ارقام تجاری مورد مطالعه دارای ترانسلوکاسیون 1AL.1RS نیستند. این نوع ترانسلوکاسیون های فقط در ژنوتیپ های کنترل مثبت یعنی ارقام Amigo و 21thFAWWON-244 یافت شد. ترانسلوکاسیون های 1AL.1RS ضمن انتقال ژن های موثردر افزایش سطح تحمل به تنش های محیطی بویژه خشکی در گندم، اثرات نامطلوبی را برروی صفات کیفی و کیفیت نانوایی گندم بجا نمی گذارند. انتقال این نوع ترانسلوکاسیون ها از چاوداربه ارقام سازگار و پر پتانسیل گندم دیم می تواند در تولید و معرفی ارقم جدید متحمل به تنش های محیطی درشرایط دیم وباپتانسیل عملکرد وکیفیت نانوایی بالاتر از ارقام تجاری موجود موثرواقع گردد. واژه های کلیدی: ترانسلوکاسیون های گندم-چاودار، تنش های محیطی، ارقام گندم دیم، تنش خشکی، کشت دیم