پویایی جمعیت ماهیان استخوانی در آبهای ایرانی دریای خزر

در این تحقیق شاخصهای زیستی، روند تغییرات صید و تلاش صیادی و برآورد میزان ذخایر و صید مجاز قابل ماهیان استخوانی در سواحل ایرانی دریای خزر طی سالهای 93-1392 و 94-1393 تعیین شد. نتایج نشان داد که در دو سال بهره برداری 93-1392 و 94-1393 به ترتیب 124 و 120 شرکت تعاونی پره فعال بوده و به ترتیب 44688 و 46299 بار پره کشی داشتند. مقدار صید کل صید با احتساب صید قاچاق به ترتیب 3/17144 و 2/16733 تن برآورد شد. ماهی سفید و کفال ماهیان به ترتیب با 4/94 و 5/89 درصد بیشترین فراوانی را در ترکیب صید داشتند.پارامترهای رشد ماهی سفید شامل K، ∞L و t0 بترتیب 19/0 در سال، 3/61 سانتیمتر و 99/0- سال محاسبه شد. برای ماهیان کفال طلایی پارامترهای رشد بترتیب 18/0 در سال، 1/61 سانتیمتر و 14/0- سال و برای ماهی کپور نیز بترتیب 14/0 در سال، 8/70 سانتیمتر و 0 سال محاسبه شد. با استفاده از داده های ساختار سنی میزان ذخایر ماهی سفید در سواحل ایران طی سالهای بهره برداری 93-1392 و 94-1393 بترتیب 46900 و 41000 تن محاسبه شد. میزان ذخایر ماهی کفال طلایی نیز در طی سالهای مذکور به ترتیب 11550 و 12670 تن برآورد شد. نقاط مرجع بیولوژیک ماهی سفید در دو نقطه F0.1 و F35% بترتیب 41/0 و 34/0 در سال و برای ماهی کفال طلایی بترتیب 36/0 و 33/0 در سال برآورد شد. بر اساس صید گونه/گروه های مختلف در سال های مذکور، سه گروه اصلی به راحتی قابل تفکیک می باشد. طبق آزمون One-way ANOSIM گروه های مختلف ماهیان صید شده در سال های مختلف بهره برداری از همگنی مشابه برخوردار بودند ولی بر اساس همین آزمون گروه های ماهیان صید شده در ماه های مختلف، مناطق مختلف و پریودهای زمانی مختلف دارای همگنی مشابه ای نبودند. همچنین بین ترکیب اجتماعات ماهیان صید شده در پره ها در سه زمان مختلف پره کشی، سه دوره متفاوت، سه منطقه ساحلی و فصول مختلف اختلاف معنی داری وجود دارد (MRPP در همه موارد p < 0.001). در سال های 76-1375 الی 79-1378 گونه های کلمه، سیاه کولی، شاه کولی، ماش، سس، آزاد و اسبله؛ در سال های 80-1379 الی 84-1383 گونه/گروه های شگ ماهیان، سیم، اردک ماهی و در سال های 85-1384 الی 91-1390 کپور و سوف گونه های شاخص بودند. در منطقه غرب گونه های سیاه کولی، شاه کولی، ماش، سس، سیم، سوف، اردک و اسبله؛ میانی سفید، شگ ماهیان و آزاد و شرق کفال ماهیان، کلمه و کپور به عنوان گونه های شاخص شناخته شدند. بر اساس مدلهای موجود، در این تحقیق میزان صید مجاز بیولوژیک دو گونه سفید و کفال طلایی بترتیب 9750-8250 و 1650-1950 تن (با رویکرد احتیاطی بترتیب 8250 و 1650 تن) برآورد شد. پیشنهاد می شود که در بهره برداری از ذخایر این دو گونه بر اساس نتایج بدست آمده از رویکرد احتیاطی که از اطلاعات دقیق تر حاصل شده، استفاده شود. واژه های کلیدی:دریای خزر، ماهیان استخوانی، پارامترهای رشد و مرگ و میر، زیتوده، خوشه بندی، صید بیولوژیک قابل قبول