ارزیابی عملکرد و خصوصیات زراعی ژنوتیپهای پیشرفته گندم نان درمزرعه زارعین در شرایط دیم استان کرمانشاه

وجود تنوع اقلیمی گسترده در مناطق دیم خیز ایران، نیاز به گسترش تنوع ارقام زراعی گندم را برای مقابله با اثرات منفی تنشهای زیستی و محیطی و استفاده موثرتر از اصل مهم اثر متقابل ژنوتیپ در محیط برای افزایش توان و پایداری تولید محصول گندم دیم، افزایش داده است. یکی از روشهای موثر برای افزایش تنوع ژنتیکی در مزارع کشاورزان، اجرای قسمتی از برنامه به نژادی متعارف در مناطق هدف است. به همین منظور ، در سال زراعی ‮‭1393-94‬ به منظور مقایسه‮‭18‬ ژنوتیپ پیشرفته گندم دیم با 2 رقم زراعی اصلاح شده آذر2 و ریژاو در مزرعه کشاورزان، این پروژه در 2 منطقه استان کرمانشاه (کنگاور و روانسر)، در قالب پروژه تحقیقی- تطبیقی اجرا گردید. ژنوتیپ ها در یک تکرار براساس نقشه ای مناسب تجزیه آماری فضایی ‭(Spatial analysis) ‬کشت شدند. ژنوتیپهای ریژاو، آذر2 بعنوان شاهدهای آزمایش در 3 تکرار کشت شدندتا بر اساس واریانس عملکرد تکرار های آنها، اشتباه آزمایش محاسبه گردد. پس از برداشت محصول، دادهای بدست آمده از طریق تجزیه فضایی با استفاده از نرم افزار ‭Genstat‬تصحیح شدند . در منطقه کنگاور ژنوتیپ های،‮‭5 4‬ و‮‭12‬ با رتبه یک از نظر عملکرد دانه، سه ژنوتیپ برتر بودند و در کلاس ‭B ‬قرار داشتند. در منطقه روانسر ژنوتیپهای ،‮‭10‬ ،8 ،‮‭19‬ ،‮‭3 12‬ و ‮‭16‬ شش ژنوتیپ برتر بودند و برای آزمایش تحقیقی ترویجی معرفی شدند. کلمات کلیدی:گندم نان، دیم، مزرعه کشاورزان، به نژادی