بررسی عملکرد گونه اکالیپتوس در نواحی مختلف اکولوژیکی سمنان (با نگرش کاربردی)

جنگل های طبیعی ایران به طور روز افزونی توان تولیدی خود را به علل طبیعی و غیر طبیعی از دست داده و سطح آنها کاهش می یابد. لذا جهت کاهش فشار به جنگل های طبیعی و افزایش توان تولید چوب در کشور، جنگلکاری با گونه های سریع الرشد مانند اکالیپتوس می تواند راهگشا باشد. این طرح با هدف انتخاب گونه ها یا پروونانس های مناسب شرایط اقلیمی و خاکی شهز سمنان و مناطق مشابه در استان سمنان اجرا گردید. منطقه مورد مطالعه در هشت کیلومتری شرق شهرسمنان و در کنار فرودگاه واقع گردیده است. این آزمایش در قالب طرح آماری بلوک های کاملاتصادفی با دو تکرار انجام گردید. آمار برداری در سال پنجم ازسه صفت زنده مانی، ارتفاع کل و قطر برابر سینه صورت گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده ازروش های آماری تجزیه واریانس، آزمون دانکن و تجزیه خوشه ای و بکارگیری نرم افزار ‭SPSS ‬انجام گرفت .مقاومت گونهها در برابر سرما متفاوت بود، به طوریکه چهار گونه در طی پنج سال آزمایش از بین رفتند، به ویژه در سال اول و دوم اجرای طرح، که عبارتند از‭: E. macarthurii ‬‮‭169‬‭-sh‬، ‭E. stricklandii‬، ‭E. turquata ‬و ‭E. viminalis ‬‮‭168‬‭-sh. ‬تعدادی نیز زنده مانده و با جست دهی به حیات خود ادامه دادند مانند گونه های‭: E. jilli‬، ‭E. campaspe ‬و ‭ E. globules ssp. Maiden. ‬حداکثر زنده مانی به ‭E. striaticalyx‬، ‭E. camaldulensis ‬‮‭41‬‭-zh‬، ‭ E. camaldulensis ‬‮‭41‬‭-ch ‬و ‭ E. microtheca ‬تعلق گرفت(‮‭95‬ تا ‮‭97/5‬ درصد)، درحالی که حداقل زنده مانی به ‭E. jilli ‬و ‭E. globulus ssp. maidenii ‬تعلق گرفت (به ترتیب 5 و ‮‭3/5‬ درصد). همچنین بیشترین ارتفاع کل به ‮‭9616‬ ‭E. camaldulensis ‬‮‭41‬‭-zh‬، ‭E. camaldulensis ‬‮‭41‬‭-ch‬،‭E. camaldulensis ‬‮‭41‬‭-sh E. camaldulensis (‬به ترتیب 9/،‮‭9 10‬/،‮‭9/8 9‬ و ‮‭9/8‬ متر) تعلق گرفت، در حالی که کمترین ارتفاع به دو گونه ‭E. campaspe ‬و ‭E. jilli ‬تعلق گرفت (به ترتیب ‮‭0/75‬ و ‮‭1/3‬ درصد). گونه ‭ E. camaldulensis ‬‮‭41‬‭-zh ‬قطورترین (‮‭26/4‬ سانتیمتر) و دو گونه ‭E. campaspe ‬و ‭E. jilli ‬کم قطرترین تنه را دارا بودند (به ترتیب ‮‭3/8‬ و 3 سانتیمتر). بنابراین مشخص می شود که گونه ها و پروونانس های ‭E. camaldulensis ‬از اهمیت ویژه ای برخوردارند و برای جنگلکاری و توسعه فضای سبز در مناطق کم ارتفاع سمنان و گرمسار مناسب می باشند. کلمات کلیدی: زنده مانی، قطر، ارتفاع، مقاومت به سرما، تجزیه واریانس و خوشه ای