ارزیابی مقاومت نسبی برخی از ژنوتیپ های پاکوتاه گزینش شده محلب به برخی گونه های فیتوفتورا

محلب پایه مهمی برای گیلاس و آلبالو محسوب می شود. این پایه در خاک های سبک، آهکی، سنگلاخی که پایه گیلاس سازگاری خوبی ندارد، از سازگاری خوبی برخوردار است. اما به پوسیدگی ریشه ناشی از فیتوفتورا حساس می باشد. این مطالعه با هدف ارزیابی عکس العمل‮‭30‬ ژنوتیپ پاکوتاه گزینش شده محلب به بیماری پوسیدگی طوقه و ریشه ناشی از چهار گونه قارچ فیتوفتورا ‭(P.cactorum‬، ‭P. nicotinae ‬، ‭P.citricola ‬و ‭P. citrophthora) ‬براساس دو روش آزمایشگاهی، یک روش گلخانه ای و یک روش صحرایی اجرا گردید. در این پژوهش پس از تکثیر رویشی پایه ها، ارزیابی های آزمایشگاهی شامل اندازه گیری میزان فعالیت گونه های مختلف فیتوفتورا روی سرشاخه های بریده جوان، دوساله و چندساله چوبی شده ژنوتیپ های مورد نظر، در قالب طرح کاملا تصادفی با ‮‭20‬ تکرار انجام شد. آزمایش گلخانه ای برای ارزیابی ژنوتیپ ها، با تلقیح این قارچ ها در خاک گلدان های آماده شده، در قالب طرح آزمایشی کاملا تصادفی با 5 تکرار انجام و آزمایش باغی نیز برای ارزیابی ژنوتیپ ها بر اساس تلقیح گونه های مختلف فیتوفتورا به تفکیک در زیر پوست نهال های کاشته شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 5 تکرار انجام گردید. نتایج ارزیابی سرشاخه های جوان، دوساله و چندساله ژنوتیپ های محلب نسبت به گونه های ‭P. nicotianae‬، ‭P.citricola P.cactorum ‬و ‭P. citrophthora ‬وجود پتانسیل مقاومت به گونه های فوق را در بین ژنوتیپ های ،‮‭100‬ ،‮‭124‬ ،‮‭155‬ ،‮‭162‬ ،‮‭195 188‬ ،‮‭199‬، ،‮‭266 224‬ و ‮‭265‬ نشان داد. نتایج ارزیابی صفات مورد بررسی ژنوتیپ ها در گلخانه نیز نشان داد که ژنوتیپ های ‮‭100‬ ، ،‮‭155‬ ،‮‭162‬ ،‮‭171‬ ،‮‭194‬،‮‭188‬ ،‮‭199‬ ،‮‭224 200‬ و‮‭266‬ کمترین حساسیت را نسبت به گونه های ‭P. nicotianae‬، ‭P.citricola‬، ‭P.cactorum ‬و ‭P.citrophthora ‬دارند. همچنین نتایج آزمون ارزیابی ژنوتیپ ها در باغ، کمترین سطح نکروز بافتی در روی طوقه ژنوتیپ ها یا حساسیت به گونه های فیتوفتورای مورد برررسی را در بین ژنوتیپ های ،‮‭106‬ ،‮‭139‬ ،‮‭162‬ ،‮‭188‬ ،‮‭195‬ ،‮‭266 224‬ و‮‭270‬ نشان داد. نتایج کلی این تحقیق نشان داد که استفاده از سرشاخه های چندساله در ارزیابی ژنوتیپ های محلب، مناسب ترین سن سرشاخه برای ارزیابی آزمایشگاهی و استفاده از این نتایج در بررسی های گلخانه ای و باغی می باشد. همچنین بیماریزاترین گونه های فیتوفتورا روی ژنوتیپ های محلب ‭P.citricola‬، ‭P.cactorum ‬بودند و سه ژنوتیپ ،‮‭224 266‬ و ‮‭188‬ بالاترین پتانسیل مقاومت به گونه های ‭P. nicotianae‬، ‭P.citricola‬، ‭P.cactorum ‬و ‭P. citrophthora‬را داشتند. واژه های کلیدی: گیلاس، مقاومت، محلب، فیتوفتورا ، پوسیدگی طوقه، پوسیدگی ریشه