بررسی عملکرد عملیات سازه ای مکانیکی آبخیزداری در ترسیب کربن بمنظور اصلاح تغییرات اقلیمی(حوزه گاودره استان کردستان)

گرم شدن کره زمین بر اثر افزایش غلظت گاز های گلخانه ای، بویژه دی اکسید کربن، تغییرات شدید آب و هوایی طی ده های اخیر را بدنبال داشته است. این امر روند تخریب منابع طبیعی ، خاک و آب را بویژه در مناطق خشک و نیمه خشک تشدید نموده است. یکی از مهمترین ابزارهای سازگاری و یا اصلاح پیامدهای این بحران، همانا ترسیب کربن توسط اکوسیستم های طبیعی به کمک ابزارهای مدیریتی کارا نظیر عملیات مکانیکی و احیایی آبخیزداری است. این تحقیق با هدف ارزیابی و تعیین کمی ترسیب کربن در سازه های کنترل روان آب و رسوب مانند انواع بندها و سدهای کوتاه رسوب گیر ملاتی، گابیونی و بانکت بندی در سایت معرف استان اجرا گردید. نمونه برداری در واحد های کاری با اعمال روش نمونه گیری سیستماتیک تصادفی از اندام های هوایی، ریشه، لاشبرگ و خاک انجام و نمونه ها مورد تجزیه آزمایشگاهی قرار گرفتند. نتایج تجزیه آماری داده ها حاکی است که میزان ذخیره کربن پوشش گیاهی در تیمار آزمایشی بانکت بندی دارای افزایش معنی داری در سطح 5 درصد می باشند. همچنین نتایج کل عملکرد ترسیب کربن، شامل پوشش گیاهی و خاک، نشان می دهد که مقدار ترسیب کربن بر اثر عملیات آبخیزداری افزایش یافته است. این افزایش در تیمارهای بانکت بندی و سد های رسوبگیر گابیونی بطور معنی داری بیشتر از شاهد آزمایش بوده و در مقایسه با آن در کلاس برتری قرار می گیرند. میانگین حداکثر کربن ترسیب یافته در واحد سطح ‮‭7266‬ کیلوگرم در هکتار بوده که ‮‭65‬ درصد آن مربوط به ترسیب کربن در خاک است. بطور کلی نتیجه گیری می شود که عملیات اصلاحی سازه های مکانیکی بویژه بانکت بندی بعنوان اقدامی در جهت حفاظت از اکوسیستم طبیعی، دارای قابلیت بالایی در ترسیب کربن بوده و خاک نیز مهمترین مخزن کربن در این عملیات بشمار می آید. واژه های کلیدی: ترسیب کربن، تغییرات اقلیمی، سازه های مکانیکی و حوزه گاودره استان کردستان