بررسی خصوصیات زراعی و عملکرد دانه ژنوتیپ های گندم نان در آزمایشات مشاهده ای و مقایسه عملکرد بین المللی در شرایط دیم نیمه گرمسیری

بخش عمده غذا برای جوامع فقیر در کشورهای در حال توسعه در شرایط دیم تولید میصشود. اصلاح نباتات به عنوان یک فعالیت اقتصادی به ازای سرمایه گذاریصهای صورت گرفته در گذشته، درآمد زیادی ایجاد نموده است. دستیابی به ژنوتیپ های گندم پرمحصول دارای تحمل به تنش های خشکی و گرما و مقاوم به بیماری های شایع، یکی از اصلی ترین راهکارهای افزایش تولید در دیمزارهای گرمسیری می باشدکه از طریق اجرای آزمایشات بهنژادی و شناسایی ژنوتیپ های سازگار محقق می شود. در این تحقیق، تعداد ده آزمایش مشاهده ای و تکراردار شامل ‮‭803‬ ژنوتیپ گندم نان دریافتی از مرکز بین المللی تحقیقات گندم و ذرت(سیمیت) به همراه رقم شاهد آفتاب و کریم در ایستگاه های تحقیقات کشاورزی گچساران، گنبد، خرم آباد و مغان طی سال زراعی ‮‭1393-94‬ مورد بررسی قرار گرفتند. آزمایش های تکراردار در قالب طرح بلوکصهای کامل تصادفی با دو تکرار اجرا شدند. پس از برداشت محصول، بر روی عملکرد دانه ژنوتیپ ها تجزیه واریانس انجام گردید و میانگین عملکرد دانه ژنوتیپ های جدید با عملکرد دانه رقم شاهد با روش ‭LSD ‬مقایسه شد. پس ار تطبیق نتایج حاصل از تمام ایستگاه های دیم گرمسیری، ژنوتیپ های دارای توانایی تولید مناسب در شرایط متنوع محیطی که از عملکرد دانه مناسب و حد مطلوب خصوصیات مهمی نظیر تعداد روز تا ظهور سنبله، ارتفاع بوته، وزن هزار دانه و ارزش زراعی برخوردار بودند، برای بررسی های تکمیلی در آزمایشات پیشرفته تر انتخاب شدند. بدین ترتیب، در آزمایشات ‭SAWSAN‬، ‭HRWSN‬،‭SBWON‬، ‭SAWYT‬، ‭ESWYT‬، ‭HTWYT‬، ‭HRWYT‬، ‭CSISA‬، ‭DSBWYT ‬و ‭ESBWYT ‬بترتیب ،‮‭24‬ ،‮‭32‬ ،4 ،‮‭18‬ ،‮‭10‬ ،‮‭11‬ ،‮‭10‬ ،‮‭6 2‬ و 4 لاین مورد انتخاب نهایی قرار گرفتند. واژه های کلیدی: سازگاری، بین المللی، گندم نان، دیم، خشکی