بررسی اثر پودر ریزوم زنجبیل‭(Zingible officinale) ‬بر سیستم ایمنی و عملکرد رشد ماهی قزل آلای رنگین کمان پرورشی ‭(Oncorhynchus mykiss)‬

محرک های ایمنی موادی هستند که به هنگام دوره تنش زا، سبب تحریک سیستم ایمنی اختصاصی و غیر اختصاصی موجود زنده از طریق افزایش مقاومت در برابر عوامل بیماری زا می شوند. هدف از انجام این تحقیق، بررسی اثرات پودر ریزوم زنجبیل بر عملکرد رشد و سیستم ایمنی ماهی قزل آلای رنگین کمان پرورشی و میزان بازماندگی بچه ماهی ها در تیمارهای مورد نظر بود. این تحقیق در دو مرحله انجام شد. در مرحله اول، آزمایش در تراف های کالیفرنیایی به ابعاد ‮‭20‬ا ‮‭35‬ا ‮‭220‬ سانتی متر مستقر در یک سالن سرپوشیده استفاده شد. در این مرحله از ‮‭1200‬ قطعه لارو ماهی با میانگین وزنی ‮‭130‬ میلی گرم در 4 گروه و هر گروه شامل سه تکرار و هرتکرار دارای ‮‭100‬ عدد ماهی استفاده شد. گروه ها شامل 1) گروه جیره غذایی حاوی 2/%0 پودر زنجبیل، 2) گروه جیره غذایی حاوی %2 پودر زنجبیل، 3) گروه جیره غذایی حاوی2/%0 لاکتوز (دارونما) و 4) گروه جیره غذایی حاوی%2 لاکتوز (دارونما) بودند. تغذیه هر گروه با جیره غذایی مخصوص خود به صورت هفتگی و برای مدت ‮‭12‬ هفته انجام شد. مرحله دوم از هفته سیزدهم و پس از انتقال ماهی ها از تراف های داخل سالن به حوضچه های گرد بتونی با حجم آبگیری ‮‭2000‬ لیتر در فصای آزاد آغاز شد و تا هفته ‮‭24‬ تداوم داشت. در پایان هفته ،‮‭24 24‬ ساعت پس از قطع غذا جهت اندازه گیری شاخص های خونی و سرمی، در هر گروه تعداد ‮‭3-6‬ قطعه ماهی صید و پس از بیهوش نمودن خونگیری از طریق ورید ساقه دمی انجام شد. نمونه های خون اخذ شده از ماهی های در هر گروه به صورت ‭pooling ‬یا تجمعی، نیمی در یک ویال هپارینه و نیم دیگر در یک لوله غیر هپارینه ریخته شد و بلافاصله به آزمایشگاه منتقل گردید. نتایج مرحله اول این تحقیق نشان داد که ضریب افزایش وزن در گروه %2 پودر زنجبیل نسبت به سایر گروه ها افزایش معنی دار داشت (‮‭0/05‬ ‭> p). ‬ولی تاثیر معنی داری روی شاخص رشد ویژه و ضریب تبدیل غذایی بین گروه ها نداشت (‮‭0/05‬‭> p). ‬نتایج مرحله دوم (پایان هفته ‮‭24‬ ) جهت تعیین اثر پودر زنجبیل بر برخی از شاخص های خونی، سرمی و عناصر ایمنی نشان داد که تفاوت معنی داری در تعداد گلبول های قرمز، گلبول های سفید، هماتوکریت، سدیمانتاسیون، میزان پروتیین تام و آلبومین سرم بین دو گروه زنجبیل و دارونما وجود نداشت (‮‭0/05‬ ‭> p). ‬ولی میزان هموگلوبین خون در گروه زنجبیل %2 نسبت به دارونما افزایش معنی داری داشت (‮‭0/05‬ ‭> p). ‬همچنین، نتایج نشان داد که تعداد نوتروفیل های چسبیده به لام با رنگ آمیزی توسط نیتروبلوتترازولیوم در گروه زنجبیل بیش از گروه لاکتوز (دارونما) بود (‮‭0/05‬ ‭> p). ‬به علاوه، فعالیت لیزوزیم سرم در گروه زنجبیل بیش از فعالیت لیزوزیم در گروه لاکتوز (دارونما) بود (‮‭0/05‬ ‭> p). ‬از دیگر نتایج این تحقیق در پایان هفته ،‮‭24‬ نشان داد که ضریب رشد یا افزایش وزن در گروه %2 زنجبیل بیشتر از سایر گروه ها بود (‮‭0/05‬ ‭> p). ‬با توجه به نتایج بدست آمده در این تحقیق، می توان نتیجه گرفت که افزودن پودر ریزوم گیاه زنجبیل به میزان %2 وزن جیره غذایی ماهی موجب بهبود عملکرد رشد و تقویت سیستم ایمنی ماهی می شود.