بررسی و مقایسه کارآیی هفت حشره کش شیمیایی و بیولوژیک در کنترل بید گوجه فرنگی ‭Tuta absoluta(Meyrick)‬

بید گوجه فرنگی‭(Tuta absoluta) ‬یکی از آفات جدید و مهم گوجه فرنگی در ایران است. با توجه به توانایی بالقوه این آفت در طغیان جمعیت و ایجاد خسارت شدید، کنترل شیمیایی یکی از اجزای اصلی مدیریت آن در شرایط طغیانی خواهد بود. لذا در این بررسی کارایی 7 حشره کش همراه با شاهد در سطح مزرعه در منطقه کوزران استان کرمانشاه علیه این آفت مورد آزمایش قرار گرفت. حشره کشها شامل اسپینوساد (اپتیما %‮‭20‬ ‭WG) ‬با غلظت ‮‭0/5‬ در هزار، پیریدالیل (‮‭5/0‬ (%‮‭50‬ ‭EC ‬در هزار، آزادیراکتین (%‮‭15.0‬ ‭EC ) ‬یک در هزار، ایندوکساکارب ‮‭5/0‬ %‮‭15‬ ‭SC ‬درهزار، ‭Bt (‬بایولپ 2 ‭(WP ‬در هزار، استامی پراید (‮‭5/0‬ (%‮‭20‬ ‭SP ‬در هزار و دیفلوبنزورون (‮‭5/0‬ (%‮‭25‬ ‭WP‬در هزار بودند. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار طی یک سال زراعی اجرا شد. بر اساس نتایج حاصله بهترین کارآیی مربوط به حشره کش اسپینوساد ) اپیتیما ) بود که 5 ، ‮‭10‬ و ‮‭15‬ روز بعد از سمپاشی به ترتیب ‮‭87‬/،‮‭66/37 58‬ و ‮‭81/67‬ درصد تلفات در لاروها مشاهده گردید. تیمارهای پیریدالیل به ترتیب با ‮‭55/00‬ ، ‮‭57/50‬ و ‮‭67/50‬ درصد و ایندوکساکارب به ترتیب با ‮‭55/00‬ ، ‮‭52/50‬ و ‮‭65/00‬ درصد در رده بعدی قرار داشتند. تیمارهای آزادیراکتین ، ‭Bt ‬و استامی پراید دارای تاثیری بین ‮‭10‬ تا ‮‭44‬ درصد بودند. بر اساس نتایج بدست آمده علی رغم وجود جمعیت نسبی آفت در مزارع ولی میزان خسارت آن زیاد نمیباشد و اختلاف معنی داری بین تیمارها وجود ندارد.به همین دلیل و با توجه به مزایای کاربرد ترکیبات بیولوژیک خصوصا عدم تاثیر سو بر محیط زیست و دشمنان طبیعی آفات، کاربرد آنان در مدیریت کنترل آفت در شرایطی که آفت حالت طغیانی ندارد در ارجحیت میباشد و کاربرد سموم شیمیایی فقط در شرایط طغیانی توصیه میشود. واژههای کلیدی: بیدگوجه فرنگی، حشرهکشهای شیمیایی و غیرشیمیایی، گوجه فرنگی