خط شناسه گذاری ‭DNA ‬گونه های ‭Aspergillus ‬جدا شده از غلات در شمال غرب ایران

خط شناسه گذاری ‭DNA ‬که یک حوضه علمی کاملا جدید در زمینه مطالعات تاکسونومی، سیستماتیک و تنوع زیستی موجودات مختلف می باشد، دارای اهمیت معنی داری در طبقه بندی سریع، دقیق و مطمین گونه های متنوع موجودات زنده و مهم از نظر اقتصادی، پزشکی و کشاورزی می باشد. جنس آسپرژیلوس که یکی از بزرگ ترین جنس های قارچی می باشد، بدلیل اهمیت اقتصادی و پزشکی قابل ملاحظه و پیچیدگی های ژنومی، یکی از جنس های قارچی مناسب جهت مطالعات خط شناسه گذاری ‭DNA ‬می باشد. تحقیق حاضر با هدف مشارکت در تحقیقات جهانی خط شناسه گذاری ‭DNA ‬قارچ ها و راه اندازی این تحقیقات در ایران جهت شناسایی ارگانیسم های مهم صنعتی، کشاورزی و پزشکی در اکوسیستم های مختلف اجرا شد. در این تحقیق تعداد ‮‭564‬ جدایه آسپرژیلوس، اغلب جداسازی شده از اندام های هوایی غلات، مورد مطالعه قرار گرفت. تعداد ‮‭100‬ نمونه ‭DNA ‬با استفاده از روش ‭PCR-RFLP ‬روی فراورده های تکثیر یافته ژن ‭-tubulin ‬انتخاب شده و در مناطق ژنی ‭ITS nrDNA‬، ‭-tubulin ‬و ‭calmodulin ‬توالی یابی شدند. به طور همزمان مطالعات ریخت شناسی این جدایه ها پس از کشت دادن آن ها روی محیط کشت های استاندارد این قارچ و اعمال شرایط انکوباسیون مناسب انجام گرفت. بر اساس انطباق نتایج آنالیزهای مبتنی بر توالی و مطالعات ریخت شناسی تعداد ‮‭41‬ گونه آسپرژیلوس شناسایی شد که از این میان ‮‭18‬ گونه برای فلور قارچ های ایران و ‮‭10‬ گونه برای جهان جدید می باشند. اگر چه منطقه ‭ITS nrDNA ‬در حال حاضر به عنوان خط شناسه ‭DNA ‬رسمی برای اغلب گروه های قارچی پذیرفته شده است، نتایج این تحقیق عدم کارایی آن در شناسایی موفق اغلب گونه های آسپرژیلوس را اثبات کرد. معرفی ژن ‭calmodulin ‬به عنوان خط شناسه ‭DNA ‬گونه های آسپرژیلوس مستلزم طراحی آغازگرهای مناسب جهت تکثیر آسان و پایدار آن در اغلب گروه های آسپرژیلوس می باشد. با در نظر گرفتن مزیات عمده ژن ‭-tubulin ‬از قبیل تکثیر آسان، توانایی تمایز موفق اغلب گونه های آسپرژیلوس و ارایه اطلاعات تاکسونومیکی مفید، این ژن به عنوان مارکر خط شناسه ‭DNA ‬مناسب برای جنس آسپرژیلوس پیشنهاد می شود. کلمات کلیدی: آسپرژیلاسه، آنالیزهای فیلوژنتیکی، توالی یابی ‭DNA‬، کشف گونه