ردیابی ژن های آنالوگ مقاومت به بیماری ها در مرکبات برای مدیریت بیماری میوه سبز

ایران از نظر تولید مرکبات در جهان در رتبه هشتم قرار دارد. در سالهای اخیر بیماری میوه سبز مرکبات از منطقه جنوب کشور گزارش شده است که به دلیل ماهیت عامل بیماریزای آن، استراتژی کارآمد برای کنترل این بیماری استفاده از گیاهان مقاوم به این پاتوژن می باشد. در این بررسی ابتدا به مطالعه ژنهای آنالوگ مقاومت در مرکبات پرداخته شده است. به این منظور ‮‭41‬ ژرم پلاسم مختلف مرکبات موجود در کلکسیون های ایران تهیه و ‭DNA ‬آنها با روش ‭CTAB ‬استخراج شد. آغازگرهای دجنریت برای تکثیر ژن های آنالوگ مقاومت با استفاده از روش های بیوانفورماتیک طراحی گردید. در مجموع ‮‭512‬ قطعه چند شکل حاصل شد که قطعات چندشکلی از روی ژل آکریل آماید جداسازی و توالی یابی شدند. آنالوگهای شناسایی شده مربوط به خانواده های 2و 3 و 5 ژنهای مقاومت خانواده ‭NBS-LRR ‬بودند که شناخته شده ترین آنها ژن مقاومت به ویروس تریستیزا می باشد. ‮‭24‬ قطعه از ‮‭42‬ قطعه تعیین توالی شده از آنالوگ ژنهای مقاومت در مرکبات از جمله در ارقام بومی ایران معرف توالی های جدید بودند. از نظر فیلوژنی توالی آنالوگ ژنهای مقاومت در ارقام زینتی و محلی ایران با توالی های موجود در بانکهای اطلاعاتی در گروه های مجزا قرا دارند که از آنها میتوان در مکان یابی ژن های مقاومت منفرد و تعیین مکانصهای کمی مقاومت به بیماری ها در مرکبات استفاده نمود. از تعدادی از توالی های مشابه با ژن های مقاومت به عنوان کاندید مقاومت برای ارزیابی های بعدی استفاده شد. به این منظور چند جفت پرایمر از روی توالیهای جدید طراحی و الگوی کمی بیان آنها در مرکبات با استفاده از روش ‭Semiquantitive PCR ‬بررسی شد. نتایج بررسی ها نشان می دهد که بیان تعدادی از نمایندگان این ژنها که مربوط به خانواده های 2و 3 و 5 ژنهای مقاومت خانواده ‭NBS-LRR ‬بودند، در مرکبات مختلف در زمان مایه زنی با عامل میوه سبز مرکبات تغییر می کند. از این ژنها می توان به عنوان کاندیدی مناسب در برنامه های اصلاحی به منظور مدیریت بیماری میوه سبز مرکبات استفاده نمود. لغات کلیدی: میوه سبز مرکبات، مقاومت، ‭NBS-LRR. Candidatus liberibacter asiaticus‬، ‭Semiquantitive PCR.