بررسی سازگاری و پایداری عملکرد ارقام و لاین های پیشرفته نخود کابلی درکشت انتظاری تحت شرایط دیم

بمنظور دسترسی و یافتن ارقام متحمل به سرما، پر محصول و سازگار در شرایط آب و هوایی مناطق سردسیر کشور این پروژه با استفاده از‮‭24‬ لاین انتخابی از آزمایشات سازگاری مقدماتی 1 و 2 سال زراعی ‮‭88-89‬ و دو رقم شاهد (یک شاهد محلی صرفا برای هر منطقه) در قالب طرح بلوکهای کا مل تصادفی در دو آزمایش باچهار تکرار و در 6 منطقه (آذر بایجان شرقی ، آذربایجان غربی، اردبیل، کردستان، زنجان و همدان) به اجرا در آمد. در آزمایش سازگاری 1 از نظر عملکرد دانه لاین های ،1 ،8 ،4 ،‮‭12‬ ،9 ،‮‭3 13‬ و 2 ‭[FLIP ‬‮‭118-97‬C، ‭(Flip‬‮‭138-98‬‭C*SEL‬‮‭99‬‭TER‬‮‭85074‬‭)*SEL‬‮‭99‬‭TH‬،‮‭15039‬ ‭FLIP‬‮‭131-98‬C، ‭UZ-‬‮‭6075‬‭*SEL‬‮‭99‬‭TER ‬،‮‭85581‬ ‭Flip‬‮‭138-98‬‭C*SEL‬‮‭99‬‭TH‬،‮‭15039‬ ‭(Flip‬‮‭52-98‬‭C*Flip‬‮‭12-98‬‭C)*SEL‬‮‭99‬‭TH‬،‮‭15045‬ ‭Flip‬‮‭38-98‬‭C] ‬به ترتیب با 9/،‮‭7 1450‬/،‮‭7 1376‬/،‮‭7 1310‬/،‮‭1 1298‬/،‮‭5 1281‬/،‮‭1250/6 1251‬ و ‮‭1214/8‬ کیلوگرم در هکتار نسبت به شاهد (رقم جم) با ‮‭1115/1‬ کیلوگرم در هکتار برتری قابل ملاحظه ای داشتند. در آزمایش سازگاری 2 نیز در مجموع ایستگاه ها تعداد ‮‭10‬ لاین از جمله لاین های ،9 ،‮‭7 1‬ و 5 به ترتیب با 5/،‮‭8 1031‬/،‮‭989/4 1026‬ و ‮‭989/3‬ کیلوگرم در هکتار نسبت به شاهد (رقم جم) با ‮‭901/4‬ کیلوگرم در هکتار برتری داشتند هر چند این برتری از نظر آماری معنی دار نبود. تجزیه پایداری بر اساس داده های سه سال و با استفاده از 4 پارامتر پایداری (دامنه تغییرات، واریانس، ‭C.V. ‬و ‭MS ‬درون مکانی) برای لاین های دارای عملکرد و خصوصیات زراعی برتر در آزمایشات بعمل آمد. در آزمایش اول براساس پارامتر تیپ 4 پایداری ‭(MS ‬درون مکانی) چهار لاین ،‮‭12‬ ،‮‭9 4‬ و1 ‭(UZ-‬‮‭6075‬‭*SEL‬‮‭99‬‭TER‬،‮‭85581‬ ‭FLIP ‬‮‭131-98‬C، ‭Flip‬‮‭138-98‬‭C*SEL‬‮‭99‬‭TH‬،‮‭15039‬ ‭FLIP ‬‮‭118-97‬‭C) ‬به عنوان لاین های امید بخش و پایدار انتخاب گردیدند. و نهایتا بر اساس همین پارامترچهار لاین ،1 ،‮‭11 3‬ و 5 به عنوان لاین های پایدار و لاین 1 ‭(FLIP ‬‮‭108-98‬‭C) ‬به عنوان پایدارترین لاین انتخاب گردید. واژه های کلیدی: کشت انتظاری - خصوصیات زراعی نخود ‭(Cicer arietinum L.)