ب ررس ی و مق ایس ه کارآیی روش های فی زیکی، ش یم یایی و زراع ی در کن ترل کپک سبز ‭(Trichoderma harzianum ) ‬قارچ خوراکی ‭Pleurotus ostreatus‬

حال حاضر یکی از مهمترین مشکلات واحدهای تولید قارچ های خوراکی در کشور، خسارت کپک سبز ‭(Trichoderma harzianum ) ‬است. این کپک در مرحله ریس ه دوانی در درون و روی بستر پرورش به سرعت رشد کرده و با گسترش خود و تولید انواع آنزیم ها و توکسین ، خسارت تا حد صدرصد به محصول وارد می سازد. هدف از بررسی حاضر، یافتن روش کارآمد، موثر و سالم برای کنترل کپک سبز قارچ خوراکی ‭Pleurotus ostreatus ‬می باشد. در سال اول و دوم اجرای پروژه، آزمایش در قالب بلوک های کامل تصادفی در ‮‭16‬ تیمار (جوشاندن بستر، استفاده از ده نمک مختلف : نیترات پتاسیم، دی آمونیوم فسفات، سولفات پتاسیم،سولفات کلسیم، نیترات کلسیم، کربنات کلسیم، سولفات منیزیم، سولفات منگنز، سولفات مس، اسید بوریک، سولفات روی، سولفات آهن به عنوان ده تیمار زراعی، استفاده از قارچ کش پروکلراز به عنوان تیمار شیمیایی و بستر خیسانده شده با آب شیر به عنوان شاهد) و هر تیمار در 4 تکرار ( یک کیسه بستر پرورش قارچ ) تحت شرایط دمایی ‮‭25‬ درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی حدود ‮‭95-85‬ درصد در سالن پرورش قارچ های خوراکی موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور انجام گرفت. نتایج نشان داد که زمان ظهور کلاهک ها در تیمارهای مختلف با هم متفاوت است. اولین کلاهک ها در کیسه های تیمارهای ‭P ( ‬شاهد2 ، بدون تلقیح با کپک سبز )،‭D ( ‬دی آمونیوم فسفات )، ‭B ( ‬پروکلراز ) ظاهر شدند. تجزیه واریانس داده های حاصل از وزن کلاهک های تولیدی نشان داد بین تیمارها اختلاف بسیار معنی داری وجود دارد. مقایسه میانگین وزن کلاهک های استحصالی بیانگر این است که تیمار دی آمونیوم فسفات نیم درصد به ازای یک کیلوگرم بستر پرورش مرطوب، با تولید ‮‭158/77‬ و ‮‭147/47‬گرم کلاهک به ترتیب در سال اول و دوم بهترین تیمار (گروه ‭a) ‬در مقایسه با تیمارهای شاهد و سایر تیمارها می باشد و قادر است حداقل در حد قارچ کش پروکلراز از فعالیت رقابتی و بیماری زایی کپک سبز ‭(Trichoderma harzianum ) ‬طی پرورش قارچ خوراکی ‭Pleurotus ostreatus ‬جلوگیری کند. به طوری که بعد از گذشت حدود یک ماه از مایه زنی اثری از کپک سبز مشاهده نشد. در تیمار تترابورات سدیم نه تنها کپک سبز قادر به رشد نبود بلکه قارچ خوراکی ‭Pleurotus ostreatus ‬نیز هیچگونه رشد رویشی و زایشی نداشت. خصوصیات کیفی محصول مثل رنگ، درشتی و تردی کلاهک ها که به صورت مشاهده ای بررسی شدند. در تمامی تیمارهایی که کلاهک ظاهر شد، کلاهک ها طبیعی و تقریبا یکسان بودند (تفاوت ملموس و محسوسی نداشتند). واژه های کلیدی: کنترل ، کپک سبز ، قارچ خوراکی ، ‭Trichoderma harzianum ‬، ‭Pleurotus ostreatus