تعیین الگوی توزیع زمانی بارش در استان کرمانشاه

دربررسی مسایل اقلیمی، متغیر بارندگی یکی از اساسیترین مواردی است که مورد مطالعه قرار می گیرد. این اهمیت به دلیل نقش موثر بارش بر همه اجزا مرتبط با متغیرهای هیدرولوژیکی می باشد. اما این متغیرحیاتی، خود با تغییرات زمانی و مکانی روبروست به عبارت دیگر، زمان وقوع بارش و همچنین محل دریافت ریزش جوی به دلایل مختلف ازجمله الگوهای سینوپتیکی وگردش هوای ف وق انی و ارتباط آن با گردش هوای سطحی، دایما"درحال تغییرمی باشد. به همین دلیل، طراحی سازه های رودخانه ای مبتنی بررگبار طرح‭(Design Storm)‬غیربومی، با خطرپذیری و ناپایداری همراه خواهد بود. برای افزایش ضریب اطمینان در محاسبات مربوطه لازمست شناخت کافی از شرایط بارش منطقه مطالعاتی از جمله الگوی بارندگیها کسب نمود. در این پژوهش، با مطالعه رگبارهای 7 ایستگاه دراستان کرمانشاه و پس از جداسازی رگبارهای شدید، و بی بعدسازی آنها، الگوهای توزیع زمانی بارش مبتنی بر روش میانگین ترسیمی پیلگریم و احتمالاتی هاف ارایه شده است. با بررسی رگبارهای کلیه ایستگاهها به تعداد ‮‭2989‬ مورد، مشخص گردید رگبارهای گروه بارش1 ساعته حدودا"‮‭30‬ درصد و گروههای 1 تا 6 ساعته بیش از‮‭80‬ درصد رگبارها را شامل شده اند. همچنین با بررسی الگوهای بدست آمده و توزیع مقادیر در%‮‭25‬ های زمانی، مشاهده شد که در کلیه ایستگاهها و گروههای تداوم، حداکثر بارش در%‮‭25‬ دوم دارای فراوانی ‮‭48/21‬ درصد و کمترین دریافت بارش مربوط به %‮‭25‬ چهارم با فراوانی ‮‭7/14‬ درصد می باشد، نتیجتا" اینکه %‮‭25‬ دوم و سوم مجموعا" از نظر دریافت حداکثر بارش دارای فراوانی ‮‭80/35‬ درصد می باشد. درالگوهای منطقه ای نیز توزیع سهم دریافت بارش %‮‭25‬ دوم با ‮‭75‬ درصد و%‮‭25‬ سوم با ‮‭25‬ درصد، گروههای 1تا ‮‭24‬ ساعته منطقه ای را پوشش می دهد. در روش توزیع احتمالاتی که رگبارها براساس چارکهای زمانی دریافت کننده حداکثر بارش به چارکهای اول تا چهارم تقسیم می شوند اغلب ایستگاههای مورد مطالعه در رگبار های کوتاه مدت و غالبا" 1 تا 6 ساعته، چارک دومی بوده وسهم بعدی را نیز چارک سوم به خود اختصاص داده است. الگوهای منطقه ای ناشی از این روش نیز حکایت از چیره گی چارک دوم در اغلب گروههای بارشی دارد و رتبه بعدی را هم چارک سوم ازآن خود کرده است. این موضوع توسط کاربرد روش میانه نیز مورد تایید قرارگرفت. نتایج حاصل از مقایسه الگوهای بدست آمده با الگوهای دفترحفاظت خاک ‭(S.C.S )‬، عدم تطابق با آنها را کاملا نشان می دهد فقط تا حدودی وبطورنسبی الگوی ‭IA ‬با الگوی چارک دوم احتمالاتی ومیانه و محاسباتی مشابهت دارد. در نتیجه بکارگیری الگوهای تیپ در استان توصیه نشده و فقط در وضعیت مذکورکاربرد آن بایستی با احتیاط صورت پذیرد. واژه های کلیدی : الگوهای توزیع زمانی، بارش، پیلگریم، توزیع احتمالاتی هاف، کرمانشاه.